فوتبال ایران البته در سال ۱۴۰۱ چالشی به نام انتخابات را هم پشت سر گذاشت. در حالی که حرف و حدیث‌های زیادی درباره این انتخابات وجود داشت در نهایت مهدی تاج در رقابت با عزیز محمدی و میرشاد ماجدی برنده انتخابات لقب گرفت تا حدود ۲٫۵ سال (با توجه به ناتمام ماندن ریاست شهاب‌الدین عزیزی خادم) روی صندلی ریاست فدراسیون فوتبال حضور داشته باشد.
شروع با اتفاقی تلخ
این سال با حادثه تلخ ورزشگاه امام رضا (ع) مشهد مقدس آغاز شد. فدراسیون فوتبال تصمیم گرفت دیدار تیم ملی ایران مقابل لبنان در چارچوب مرحله انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ را به‌جای تهران، در شهر مشهد برگزار کند اما ممانعت از ورود بانوان به ورزشگاه و استفاده از گاز اشک‌آور صحنه‌های ناخوشایندی را رقم زد. ماجرا تا جایی پیش رفت که مقامات عالی‌رتبه کشور مانند رئیس جمهور و رئیس مجلس شورای اسلامی خواستار برخورد با خاطیان ماجرا شدند.
حذف ۳ تیم و حضور موفق فولاد
بهار ۱۴۰۱ با برگزاری مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا همراه بود. استقلال و پرسپولیس به دلیل عدم دریافت مجوز حرفه‌ای، از شرکت در این مسابقات بازماندند و سپاهان و فولاد به نمایندگی از ایران، در لیگ قهرمانان امسال شرکت کردند. سپاهان که چند سال است نتوانسته خاطرات دوران طلایی خود در آسیا را تکرار کند، از صعود به دور حذفی بازماند.
بیشتر بخوانید
فولاد با وجود گروه دشواری که داشت، بدون شکست به مرحله یک‌هشتم نهایی راه یافت. استعفای غیرمنتظره جواد نکونام پس از غلبه بر الفیصلی که در لیگ دسته اول عربستان رقابت می‌کند، امیدهای فوتبالدوستان را پیش از دیدار با الهلال به پایین‌ترین حد ممکن رساند. فولادمردان با هدایت حمیدرضا رجبی، بازی فوق‌العاده‌ای برابر قهرمان آسیا ارائه کردند و هدر دادن موقعیت‌ها و بی‌تجربگی، عامل شکست یک بر صفر و حذف تیم خوزستانی از لیگ قهرمانان آسیا بود.
خرج بیهوده برای ناکامی بزرگ
جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، مهم‌ترین رویداد سال گذشته فوتبال جهان بود که برای کشورمان با شکست همراه بود. دریافت ۶ گل از انگلیس در بازی نخست، شعله امید فوتبالدوستان ایرانی برای صعود را به خاموشی کشاند. پیروزی ۲ بر صفر مقابل ولز امیدها را زنده کرد. تیم ملی برای صعود به یک تساوی نیاز داشت، اما باخت به آمریکا رؤیای اولین صعود از مرحله گروهی را بر باد داد. کی‌روش پرتغالی بدون اینکه پاسخگوی این شکست‌ها باشد، حاضر نشد به ایران بازگردد.
این در حالی بود که فرار از باخت تحقیرآمیز برابر انگلیس و شکست مقابل آمریکا، میلیاردها تومان خرج روی دست فدراسیون‌نشینان گذاشت و آنها برای رخ ندادن اتفاقی که افتاد، کارلوس کی‌روش را جایگزین دراگان اسکوچیچ کردند. از فروردین زمزمه‌های برکناری مرد کروات به گوش می‌رسید و نارضایتی بازیکنان از مدیریت کادر فنی در اردوی قطر، اسکوچیچ را به لبه پرتگاه فرستاد.
ناکامی جوانان در صعود به جام جهانی
دیگر تورنمنت مهم سال، دور انتخابی جام جهانی زیر ۱۹ سال ۲۰۲۳ بود که به ناکامی ایران انجامید. جوانان کشورمان با سرمربیگری صمد مرفاوی تدارک چندان مناسبی برای شرکت در جام ملت‌های زیر ۲۰ سال آسیا نداشتند، اما مرحله گروهی را با صدرنشینی به پایان رساندند. باخت برابر عراق اما سبب شد ایران برای دومین دوره متوالی در جام جهانی غایب باشد و شکست در نیمه‌نهایی سال ۲۰۱۶، بهترین عملکرد این تیم ظرف ۱۰ دوره اخیر جام ملت‌های آسیا محسوب شود.
قصه پُرغصه VAR و ۹ ماهی که تمامی ندارد!
پرونده کمک داور ویدیویی همچنان کلافی سردرگم است. در مسابقات لیگ برتر اشتباهات تأثیرگذاری از داوران سر می‌زند که با توجه به دریغ امکاناتی چون سیستم رادیویی، نمی‌توان انتظار بیشتری از آنها داشت. نبود VAR را می‌توان مشکل اصلی فوتبال کشورمان دانست که مدیران فدراسیون فوتبال در برهه‌های مختلف درباره آن اظهار نظر کردند، اما این کلاف را باز نکردند. ورود VAR کمک ویژه‌ای به کاهش اشتباهات داوری می‌کند و اعتراض به داوری را به‌صورت قابل توجهی کاهش می‌دهد.
خداداد افشاریان تیر ماه ۱۴۰۰ درباره VAR گفته بود: «نخستین جلسه مربوط به ورود این تکنولوژی در فدراسیون برگزار شده، اما فرایند به‌کارگیری آن زمان‌بر است. در حال حاضر هیچ مشکلی جز مسائل آموزشی و اداری وجود ندارد. همه کارگروه‌ها فرایند مربوطه را پیگیری می‌کنند و نامه مورد نظر به فیفا ارسال شده است. با این روند پیش‌بینی می‌شود تا ۹ ماه آینده یعنی پایان نیم‌فصل دوم (لیگ بیست‌ویکم)، VAR در فوتبال ایران به کار گرفته شود»!
این در شرایطی است که مسئولان ورزش کشور از جمله وزیر ورزش و جوانان وعده سه‌ماهه در این باره داده بودند که این وعده‌ها هیچ‌گاه رنگ حقیقت به خود نگرفت.
دعواها، بیانیه‌ها و یک محروم همیشگی!
مصاحبه‌های طویل‌المدت برخی مربیان علیه داوری، دعواهای نیمکت‌نشینان با یکدیگر و صدور بیانیه علیه رقبا و داوری، قسمت‌هایی تکراری از سریالی همیشگی در سال ۱۴۰۱ بود. حتی مربی‌ای مانند محمد ربیعی که به صحبت نکردن علیه داور معروف بود، در لیگ امسال چهره متفاوتی از خود نشان داد و بارها به داوری تاخت. ریکاردو ساپینتو سرمربی استقلال هم بارها با حکم کمیته انضباطی محروم شد و پای ثابت سکوهای ورزشگاه‌ها بوده است!
در سال ۱۴۰۱ برخی تیم‌ها بیشتر با بیانیه‌نویسی سر و کار داشته و به نوعی به جای رقابت در مستطیل سبز، رقابت کاغذی و سایبری با هم داشتند!
جیب هوادار؛ تدبیر مدیران برای مسئله بی‌پولی
مشکلات مالی وصله‌ای است که همچنان از فوتبال ایران جدا نمی‌شود. بازیکنان تیم‌هایی چون استقلال، پرسپولیس، نفت مسجدسلیمان، صنعت نفت آبادان، مس کرمان، مس رفسنجان از پرداخت نشدن مطالبات خود گلایه کردند و به نظر می‌رسد این مشکل در سال‌های آینده نیز ادامه‌دار باشد. پابرجا ماندن طلب آندره‌آ استراماچونی که استقلال را به لبه پرتگاه سقوط نزدیک کرد، آبی‌ها را دست به دامان هواداران کرد که پرداختی آنها نیز کمکی به پرداخت مطالبات مرد ایتالیایی نکرد. در واقع مدیران برای حل مشکل چشم به جیب هواداران آن هم در اوج مشکلات اقتصادی داشتند!
هفت ماه بلاتکلیفی امیدها
تیم فوتبال امید همانند VAR همچنان بلاتکلیف است! مطابق تقویم کنفدراسیون فوتبال آسیا، مسابقات انتخابی جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا شهریور ۱۴۰۲ برگزار می‌شود که حتی انتخاب سرپرست تیم امید نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد! امیدها از مرداد ۱۴۰۱ هیچ تمرین یا دیدار دوستانه‌ای نداشته‌اند و از شرکت در بازی‌های کشورهای اسلامی انصراف دادند. فدراسیون فوتبال درباره انتخاب سرمربی جدید سکوت کرده است.
نابودی زودهنگام یک آسیایی
شهر خودرو با مالکیت فرهاد حمیداوی یکی از بالانشینان جدول لیگ برتر بود و سال ۹۸ سهمیه آسیایی هم کسب کرد. دوران افول نماینده استان خراسان رضوی اما خیلی زود آغاز شد و این تیم پس از کسب رده نهم جدول لیگ بیستم با مهدی رحمتی، سقوطی پیش‌بینی‌پذیر به لیگ دسته اول داشت. شهر خودرو در ۹ هفته لیگ یک، آمار ۹ شکست و ۴۶ گل خورده را از خود به جای گذاشت و با غیبت در دو مسابقه، از جدول رقابت‌ها کنار رفت تا پایانی زودهنگام برای یکی از تیم‌های موفق ایران رقم بخورد.
