قهر آسمان با زمین و باران اندک طی سال های اخیر، زمین های بوشهر را تشنه کرده و اکنون لب های خشک اراضی این استان ترک برداشته است.

به گزارش "چغادک نیوز"،   به نقل ازمهر، در استان بوشهر، یک میلیون و ۸۵۰هزار هکتار اراضی ملی وجود دارد که شامل یک میلیون و ۲۶۰هزار هکتار مراتع، ۲۲۴هزار هکتار جنگل و ۳۳۱هزار هکتار بیابان می شود.

۳۲۰ هزار هکتار اراضی آبی و دیمی در استان وجود دارد که قریب به ۱۰۰ هزار هکتار آن آبی و مابقی دیم هستند.  

به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر، در حال حاضر مصرف آب کشاورزی، شرب و صنعت در این استان، حدودا یک میلیارد و ۵۰میلیون متر مکعب در سال است.

استان بوشهر همچون سایر استان های کم بارش کشور، سالیانی است با کم آبی و خشکی زمین های کشاورزی دست و پنجه نرم می کند و این وضعیت روز به روز وخیم تر می شود تا آنجا که رفته رفته بیم آن می رود کشاورزی در استان تعطیل و کشاورزان ورشکسته شوند.

وضعیت بارندگی سنوات اخیر، کم بازدهی اراضی دیم را به دنبال داشته و سبب شده است این اراضی، عملا توشه ای نصیب کشاورزان نکنند. کاهش کمی و کیفی آب های زیر زمینی و یا سطحی در بخش هایی از نقاط استان بوشهر به حدی رخ داده است که حتی باغات را در معرض خشکاندن و کاهش محصول و عملکرد قرار داده است.

مصرف بی‌رویه آب در بخش کشاورزی و شرب

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر، دو دلیل عمده را به عنوان دلایل اصلی کم آبی در استان مطرح کرد.

شاپور رجایی، نخستین دلیل را مصرف بی رویه در بخش های مصارف عمده مثل کشاورزی، بالابودن سرانه مصرف در شرب، عدم استفاده بازچرخانی یا چندباره از آب و از همه مهم تر بهره وری پایین مصرف آب در کاربردهای مختلف دانست.

وی تاکید کرد: راهکار ما برای این مساله، ارتقای بهره وری و مدیریت بهینه مصرف آب است.

کاهش ۵۵ درصدی آب دهی منابع سطحی و رودخانه اصلی استان

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر، در رابطه با دومین دلیل اصلی کم آبی در استان گفت: شرایط خاص اقلیمی و آب و هوایی حاکم بر استان در یک دهه اخیر که باعث شده آب دهی منابع سطحی و رودخانه اصلی استان نسبت به دوره دراز مدت بیش از ۵۵ درصد کاهش داشته باشد و اثرات خشکسالی و کاهش بارندگی ها هم باعث تغذیه ناکافی منابع آب زیرزمینی و پیشی گرفتن حجم برداشت از منابع نسبت به تغذیه طبیعی و مصنوعی شده و سطح دستیابی به صورت مستمر سیر نزولی داشته است.

رجایی، اجرای طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب در چارچوب مصوبات شورای عالی آب کشور از طریق اقدامات سازه ای و غیرسازه ای از قبیل کنترل اضافه برداشت چاه های مجاز، تسریع در ساماندهی چاه های فاقد پروانه و برخورد قانونی با چاه های غیرمجاز، اجرای طرح های آبخیزداری، آبخوانداری و تغذیه مصنوعی و نصب تجهیزات اندازه گیری بر روی منابع آب سطحی و زیرزمینی و تحویل حجمی آب به مصرف کنندگان را راهکارهای مقابله با  دلیل دوم کم آبی استان بیان کرد.

وی در پاسخ به خبرنگار مهر مبنی بر اینکه برای عملیاتی شدن راهکارهای گفته شده چه برنامه ای در استان اجرا می شود، ابراز داشت: طرح احیا در لایحه بودجه سال ۱۳۹۴ پیشنهاد شده و اعتباری معادل ۱۱۶میلیارد ریال، برای بخش آب استان بوشهر پیش بینی شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر، افزود: طرح های ارتقاء راندمان و طرح های آبخیزداری نیز از طریق وزارت جهاد کشاورزی دنبال می شود.

نظارت بر برداشت آب در دشت های استان

شاپور رجایی ادامه داد: در حال حاضر ۱۳ گروه گشت و بازرسی تحت مدیریت ادارات منابع آب استان، نظارت بر برداشت آب در دشت های استان را به عهده دارند؛ بیش از ۴۰درصد چاه های برقی به کنتور هوشمند مجهز شده و قریب به ۶۰ درصد چاه های دیزلی نیز به کنتورهای مکانیکی و حجمی تجهیز شده اند.

وی در رابطه با اینکه آیا تمهیدات در نظر گرفته شده در استان برای کاهش اثرات مشکل کم آبی در استان کافی است، تصریح کرد: نخستین ایراد وارد بر نظام برنامه ریزی کشور این است که از یک الگوی مشخص توسعه ای در بخش صنعت، کشاورزی و آمایش سرزمین برخوردار نیستیم؛ بنابراین تعیین آمایش سرزمین در سطح ملی و برش استانی آن و همچنین تعیین الگوی کشت مشخص متناسب با ظرفیت های موجود در تمامی دشت های استان، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر، اضافه کرد: در بخش مصرف نیز، ساز و کارهای لازم مانند استفاده از شیوه های نوین آبیاری در بخش کشاورزی، تجهیزات کاهنده مصرف در بخش شرب و استقرار واحدهای صنعتی کم آب بر و بازچرخانی آب در بخش شرب و صنعت، می تواند اهداف تعادل بخشی منابع را تضمین کند.

برنامه استان برای مهار روان آب ها و سیلاب های فصلی

رجایی افزود: پرداختن به مباحث اقتصادی آب و لحاظ کردن جزء آب مصرفی با ارزش واقعی آن در قیمت تمام شده کالاها و خدمات و برخورد با مقوله اقتصاد آب بر اساس ارزش ذاتی و اقتصادی آن نیز از جمله کارهای مثمر ثمر و لازم در این زمینه است.

وی در رابطه با برنامه استان برای مهار روان آب ها و سیلاب های فصلی اظهار داشت: ساخت سدهای بزرگ مخزنی، اجرای طرح های کوچک آبی و طرح های آبخیزداری در اولویت هستند که در استان بوشهر نیز مطالعه و تشریفات قانونی احداث سدهای دالکی، دشت پلنگ و باغان طی شده و در سفر هفته آینده رئیس محترم جمهور مورد تاکید مسئولین استان قرار خواهند گرفت.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان بوشهر، ادامه داد: اعتبار دو سد از طریق فاینانس خارجی و اعتبار یکی دیگر از آنها به صورت داخلی در نظر گرفته شده و تاکید ما بر در اولویت قرار گرفتن اجرای آنان خواهد بود.

رجایی گفت: آورد رودخانه ها به لحاظ اینکه وابسته به اقلیم است قابل مهار نیست اما با اجرای سدهای گفته شده، سیلاب های فصلی ناشی از بارندگی ها که ممکن است اتفاق بیافتد، مهار خواهد شد و در این صورت، به حل مشکل کم آبی در استان، کمک بسیاری می کند.

سه میلیارد متر مکعب روان آب استان به دریا سرازیر می شود

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر نیز در رابطه با کارهای آبخیزداری که طی سال های اخیر در استان انجام شده بیان کرد: فعالیت های آبخیزداری استان، بیولوژیک و سازه ای بوده، بالغ بر ۷۰ میلیون متر مکعب استحصال آب در بخش آبخیزداری داریم و ۴۰ هزار هکتار جنگل کاری از نوع آبخیزداری بیولوژیک انجام شده است.

هوشنگ شریفی در گفتگو با خبرنگار مهر تصریح کرد: تقریبا سه میلیارد متر مکعب روان آب در استان بوشهر به دریا سرازیر می شود که در صورت تامین اعتبار، می توان در حد قابل توجهی از سرازیر شدن آن به دریا جلوگیری کرد.

وی اظهار داشت: در سال جاری از محل کمک های نفتی، ۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای اقدامات سازه‌ای و از محل اعتبارات استانی و ملی نیز ۶۰ میلیارد ریال اعتبار به آبخیزداری و منابع طبیعی استان تخصیص داده شده که بخشی از آن در حال اجرای مناقصه است و بخشی نیز توسط پیمانکار انتخاب شده برای سازه های آبخیزداری منظور می شود.

اعتبارات طرح های آبخیزداری استان بوشهر کافی نیست

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر افزود: حدودا ۲۰میلیارد ریال اعتبار دیگر نیز از محل اعتبارات ملی و جدا از اعتبارات گفته شده فوق، برای ساماندهی رودخانه ها به این اداره کل تخصیص یافته که در مرحله انجام مناقصه آن هستیم و در حوزه آبخیزداری شهر برازجان که هر ساله شاهد وقوع سیل در آنجا هستیم منظور خواهد شد که پیش بینی می شود در خردادماه سال آینده کار آن به اتمام رسیده و افتتاح شود.

شریفی این میزان اعتبار را برای کارهای لازم در خصوص طرح های آبخیزداری استان کافی ندانست و گفت: اما با توجه به وضعیت سایر استان های کشور و بودجه ملی موجود باید فعلا با همین اعتبار کارها را تا حد امکان پیش ببریم.

وی در پاسخ به مهر درباره مهم ترین طرح پیشنهادی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر بیان داشت: پیشنهادات ما در حوزه آبخیزداری و همچنین نیاز به اعتبار بالغ بر ۱۵ میلیارد ریالی در حوزه بیابان زدایی است که طبق پیش بینی ها، اعتبارات آن در سال ۱۳۹۴، ۱۰۰در صد تخصیص می شود.

راهی جز صرفه جویی و مدیریت مصرف آب وجود ندارد

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر تصریح کرد: با توجه به وضعیت بحرانی فعلی آب در کشور و استان، راهی جز صرفه جویی و مدیریت مصرف آب وجود ندارد و مردم ما که توانستند با اتحاد و همدلی، جنگ هشت ساله با عراق را با پیروزی پشت سر بگذارند اگر با هم متحد و همدل شوند، حتما خواهند توانست مشکل بحران آب را نیز با موفقیت سپری کنند.

هوشنگ شریفی با تاکید بر اینکه ممکن است کم بارشی و خشکسالی در استان بوشهر همچنان ادامه یابد، مدیریت مردم بر مصرف بهینه آب را لازم دانست و اظهار امیدورای کرد: با همراهی و اعتماد مردم و مسئولین به یکدیگر و استفاده از الگوی صحیح مصرف آب، از این اوضاع بحرانی بگذریم زیرا راهی جز این وجود ندارد.