سالهاست گرد و غبار زندگی مردم خوزستان را از نظر اقتصادی، اجتماعی و روانی دستخوش تغییراتی کرده که این روزها به اوج خود رسیده به گونه ای که این پدیده هم اکنون مزارع کشاورزی استان را تهدید می کند.

به گزارش "چغادک نیوز"، ریزگردها به عنوان نمادی از درهم ریختگی اکولوژیکی که برای حیات گیاهی، جانوری و انسانی بسیار خطرناک هستند به شمار می آیند ریزگردها روزنه های ریز در برگ گیاهان و درختان را گرفته و عمل تنفس را مختل می کنند. چرخه زیستی جانوران مثل زاد و ولد و مهاجرت با فراوانی ریزگردها دچار بی نظمی می شود. علاوه بر اثرات مخرب روانی، بر روی انسان بیماری های ریوی و تنفسی را نیز تحمیل می کنند و در مجموع می توان گفت ریزگردها در حوزه های بهداشت و سلامت، اقتصاد، محیط زیست و امور اجتماعی هزینه های بالایی را بر ما وارد می کنند.

این روزها گرد و خاک و ریزگردها، خوراک روزانه مردم خوزستان شده است و ریه ها را نوازش می کند و مجال نفس کشیدن را  گرفته است.

اما این ریزگردها تنها جسم و جان مردم را هدف نگرفته است بلکه از نظر اجتماعی، اقتصادی و روانی نیز زندگی مردم را دستخوش تغییراتی کرده است از جمله آنها به اثرات گرد و خاک بر روح و روان مردم، اثرات اقتصادی بر زندگی مردم و استان، از بین رفتن محصولات کشاورزی که بر اقتصاد کل کشور تاثیرگذار است و… می توان اشاره کرد.

نابودی مزارع خوزستان

جاسم حزباوی، سخنگوی نظام صنفی کشاورزی اهواز و کارون با بیان اینکه  گرد و غبارهای اخیر در خوزستان خسارات هنگفتی به مزارع کشاورزی استان وارد کرده است، می گوید: این روزها اگر مزارع را آبیاری کنیم باز هم فایده ای ندارد زیرا که گرد و غبار مستقیما روی برگ و ساقه گیاه قرار می گیرد و با اختلال در سیستم تنفسی گیاه، تاثیر بسیار مخربی روی گیاه دارد.

وی با اشاره به اینکه در صورت عدم تدبیر شاهد خسارت میلیاردی به مزارع کشاورزی خواهیم بود، می افزاید: اگر گرد و خاک ادامه یابد مزارع استان در معرض نابودی قرار می گیرند.

افزایش ۳۰ درصدی مصرف آب

هر بار که گرد و خاک آسمان خوزستان را احاطه می کند و سپس چند ساعتی جای خود را به آسمانی صاف و بدون غبار می دهد هم استانی ها با این تصور که خاک پایان یافته است به شست و شو و تمیز کردن خانه و کاشانه خود که گویی غباری چندین ساله گرفته است اقدام می کنند که این مسئله افزایش مصرف آب و صدور قبض های نجومی آب در پایان ماه را باعث می شود.

غلامرضا براتی، مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب اهواز در این رابطه می گوید: بروز پدیده گرد و خاک باعث می شود تا همشهریان اقدام به شستشو کنند به این دلیل مصرف آب افزاش یافته است.

وی با بیان اینکه مصرف آب ۳۰ درصد افزایش یافته است، می افزاید: بالا رفتن مصرف آب در ساعات پیک مصرف باعث شده تا در برخی نقاط شهر با قطعی آب مواجه شویم.

براتی ادامه می دهد: این قطعی آب چند ساعته است و نیروهای آب و فاضلاب اهواز در حالت آماده باش قرار دارند تا در صورت بروز مشکل در هنگام گرد و خاک اقدام به رفع ان نمایند.

تاثیر بر روی عایق های شبکه برق

در این میان اسدالله اسدیان، مدیرعامل شرکت توزیع برق خوزستان، از تاثیر گرد و خاک بر روی عایق های شبکه برق خبر می دهد و می افزاید: حجم خسارات وارده به شبکه به طور دقیق برآورد نشده است.

وی با بیان اینکه خاموشی هایی کوتاه و به صورت موقت در برخی نواحی داشته ایم ادامه می دهد: برای جلوگیری از قطع برق، نیروهای عملیاتی این شرکت کار شستشوی شبکه را به صورت مستمر انجام می دهند.

ریزگردها باعث عفونت دستگاه تنفسی می شوند

اسماعیل ایدنی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز در رابطه با اثرات جسمی ریزگردها می گوید: ریزگردها می توانند باعث بروز آلرژی، آسم، تحریک یا سوختگی مجاری تنفسی و آسیب های حاد و مزمن دستگاه تنفسی شود و خطر ریزگردها بسته به خواص بیوشیمیایی آنها و اینکه در چه بخشی از دستگاه تنفسی رسوب  کنند آسیب های مختلفی را ایجاد می کنند.

وی ادامه می دهد: اگر ریزگردها حاوی میکروب و باکتری باشند، می توانند باعث ایجاد عفونت در دستگاه تنفسی شوند که این عفونت می تواند به سایر نقاط بدن نیز سرایت کنند

تاثیر آلودگی هوا بر روح و روان

پدیده ریزگردها تاکنون از منظرهای علوم زیست محیطی، اقتصادی، سیاسی، ‌ پزشکی مورد بررسی صاحبنظران قرار گرفته و حال با مریم افشاری، کارشناس ارشد روانشناسی، در رابطه با اثرات روانی گرد و خاک بر روی مردم خوزستان گفتگو کردیم، وی در این رابطه می گوید: پدیده گرد وغبار آثار و پیامدهای زیان باری بر محیط زیست و سلامت انسان از نظر جسمی، روانی و اجتماعی دارد.

وی ادامه می دهد: بر اثر گرد و خاک و آلودگی هوا میزان اکسیژن رسانی به مغز کاهش می یابد و در نتیجه آن برخی نقاط بدن تحریک شده و اختلال هایی مانند افسردگی، پرخاشگری، بی خیالی و اختلال در تمرکز رخ می دهد و البته فرد مرتب با تصور اینکه ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند ذهنش را آشفته می کند.

افشاری اظهار می کند: گاهی بر اثر گرد و خاک و آلودگی طولانی مدت هوا به تدریج شخصیت افراد، متفاوت از شخصیت گذشته شان میشود مثلا اگر فرد برونگراست، درونگرا می شود و ارتباط های اجتماعی وی به حداقل می رسد که در نهایت بر روابط اجتماعی او هم تاثیر می گذارد. انسان موجودی اجتماعی است که از طریق ارتباط با همنوعان خود نیازهایش را برآورده می کند در حالی که در هوای آلوده به علت کاهش اکسیژن و اختلال در عملکرد مغز، فرد به مرور مهارت های اجتماعی خود را از دست می دهد و دچار مشکل می شود.

وی تصریح می کند: افراد سالخورده به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن و وجود بیماریهای زمینه ای مانند فشارخون، قلبی-عروقی، دیابت و… و کودکان به دلیل شرایط فیزیکی بدنشان بیشتر در معرض آسیب هستند و در این شرایط اختلال های رفتاری، پرخاشگری، عصبانیت، درگیری فیزیکی، اختلال حافظه، توجه و تمرکز و در پی آن افت تحصیلی کودکان بیشتر مشاهده می شود. بروز تحریک پذیری و احساس خستگی دائم برای کودکان بسیار خطرناکتر است زیرا دستگاه عصبی بچه ها در حال رشد است و ریزگردها باعث اختلال دستگاه عصبی می شود.

این روانشناس می افزاید: بنابراین تاثیرات ریزگردها و گرد و خاک تنها به مشکلات جسمی ختم نمی شود بلکه نشانه های روحی و روانی هم در انسان به وجود می آورد؛ اضطراب، تغییرات خلقی، بیقراری، افسردگی، سردرد، احساس خستگی و کاهش تمرکز از عوارض روانی تنفس ریزگردها است. این ریزگردها از طریق ریه وارد خون و سپس مغز می شوند و در برخی نقاط مغز رسوب می کنند.

وی اضافه می کند: هر چه ذرات ریزتر باشد، خطر آنها بیشتر است زیرا امکان نفودشان از طریق ریه به جریان خون افزایش می یابد رسوب این مواد و ترکیب ها به شکل حاد و تدریجی بروز سرطان مغز را که نادرترین اختلال ناشی از آلودگی هواست تا سردرد که شایعترین علایم عصبی است به دنبال دارند.

افشاری در پایان برای کاهش این تاثیرات روحی و روانی ریزگردها، مسافرتی کوتاه به مکان های سرسبز و خوش آب و هوا مانند شمال استان را پیشنهاد کرد.

آلودگی هوای خوزستان تهدیدی جدی برای گردشگری استان

شیما زنگنه، کارشناس ارشد گردشگری، در رابطه با اثرات ریزگردها بر روند گردشگری استان می گوید: از آنجایی که آب و هوا یکی از مولفه های تاثیر گذار در روند رو به رشد گردشگری است توجه به این نکته ضروری است که آلودگی هوا در اکثر شهرهای خوزستان و از همه مهمتر اهواز که مرکز استان است و بیشتر در تیر رس نگاه مطبوعات و رسانه های دیگر قرار می گیرد تاثیر بسیار بدی بر روی گردشگری این استان خواهد داشت.

وی ادامه می دهد: خوزستان با آثار وسیعی که در زمینه های تاریخی٬ تمدن٬ فرهنگ٬ هنر و صنعت و مناطق اکوتوریسمی فوق العاده ای که دارد می تواند به خوبی خدمات بسیاری را در زمینه انواع گردشگری به گردشگران داخلی و خارجی ارائه کند.

زنگنه  می افزاید: حالا مسئله اینجاست که با وجود مبحثی به نام آستانه تحمل گردشگران نسبت به شرایط آب و هوایی موجود در مقصد که مولفه بسیار با اهمیتی در انواع گردشگری محسوب می شود با این آب و هوای آلوده که از حالت معمول خارج شده و شکل بحران به خود گرفته است قطعا از آستانه تحمل گردشگران خارج است.

این روزها از در خانه هر خوزستانی که می گذرید صدای سرفه های خشک به گوش می رسد، سرفه هایی که به عنوان یادگاری از ریزگردها در ریه ها باقی می ماند و مردم خوزستان از زن، مرد، کودک، پیر و جوان تاوان بی توجهی و ضربه زدن به محیط زیست را پرداخت می کنند و حال دست خود را برای مدد به سوی مسئولان دراز کرده اند و یک تنفس در هوای بدون خاک و ریزگرد و بدون خس خس سینه را آرزومند هستند.