به گزارش چغادک نیوز؛ قره‌باغ یکی از تقسیمات سیاسی ایران از دوره صفویه به این سو بود که پس از عهدنامه گلستان به روسیه تزاری واگذار شد؛ نام قره‌باغ از دو کلمه ترکی قره و فارسی باغ به معنی باغ سیاه یا باغ بزرگ به وجود آمده‌ است؛ قدمت تاریخی این منطقه تا هزاره اول پیش از میلاد هم برآورد شده است.

بناهای تاریخی متعددی در این منطقه به عنوان جاذبه گردشگری شناخته می‌شد که از جمله آنها مسجد جامع گوهریه در شوشی ساخته گوهرآغا دختر ابراهیم‌خلیل‌خان است که دو کتیبه فارسی در این مسجد وجود دارد همچنین صومعه دادیوانک که مقبره خاندان ملیک‌های خاچین در آن واقع است.

کلیسای جامع شوشی یا کلیسای قازانچتسوتس آمناپرگیچ مقدس که در شهر شوشی در جمهوری آرتساخ واقع شده‌است.

پیشینه ساخت مسجد جامع گوهریه به سال ۱۵۷۰ میلادی بر می‌گردد؛ پس از روی کار آمدن ابراهیم خلیل جوانشیر به عنوان خان قره‌باغ، مسجد سنگی جدیدی به جای قبلی در سال‌های ۱۷۶۸–۶۹م. ساخته شد؛ در نیمه اول قرن ۱۹ م. با حمایت مالی «گوهر آقا» مسجد دو مناره‌ای به جای مسجد ابراهیم خلیل جوانشیر که در حال تخریب شدن بود، بنا شد.

دادی وانک یک صومعه حواری ارمنی واقع در استان شاهومیان جمهوری آرتساخ است؛ ساخت و ساز این ساختمان از سال ۹ میلادی آغاز و تا ۱۳ میلادی به طول انجامید؛ این بنا به سبک معماری ارمنی طراحی شده‌ است.

کلیسای جامع شوشی یا کلیسای قازانچتسوتس آمناپرگیچ مقدس، کلیسای متعلق به ارمنیان که در شهر شوشی در جمهوری آرتساخ واقع شده‌ است. این کلیسا بین سالهای ۱۸۶۸ تا ۱۸۸۷ میلادی بنا شده‌ است و نمای آن از سنگ سفید ساخته شده‌ است.

یکی از اتاقهای زیرزمینی کلیسا جزو پدیده‌های عجیب تاریخی تلقی می‌شود؛ این اتاق نیم کروی دارای ویژگی‌های آکوستیک‎ جالبی است. وقتی در وسط آن درست در زیر شکاف ایجاد شده بر روی سقف می‌ایستید، صدای شما به‌طور غیرقابل قیاسی بلندتر شنیده می‌شود اما برای کسی که یک متر آنطرفتر ایستاده‌ است، اینگونه نیست و صدا پژواکی ندارد! این اتاق برای مراسم کلیسایی مورد استفاده قرار می‌گرفت. کشیش‌ها با بلندتر شنیدن صدای خود می‌توانستند موسیقی را صحیح‌تر ادا کنند.

اما با تدام جنگ بین ارمنستان و آذربایجان بناهای تاریخی واقع در منطقه قره باغ در معرض تخریب و آسیب قرار دارند؛ این تخریبها در کنار تخریب مدارس و مکان‌های مذهبی، فرهنگی و تاریخی نگرانی‌های سازمان جهانی یونسکو را هم برانگیخته است.

در میان این درگیریها بخشهایی از گنبد و داخل کلیسای جامع شوشی قره‌باغ آسیب جدی دیده است و نیاز به مرمت دارد، آثار تاریخی درون این کلیسا هم به شدت آسیب دیده‌اند؛ یونسکو از طرفین خواسته از قوانین بین‌المللی بشردوستانه بویژه کنوانسیون ۱۹۵۴ لاهه درباره حفاظت از دارایی‌های فرهنگی در جریان درگیری نظامی و پروتکل‌های آن پیروی کنند.

منبع: تسنیم