به گزارش چغادک نیوز، در سومین روز سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر، اجرای گروه  رستاک، سولوی ویولنسل نوازنده کوبایی و گروه‌های هنرستان موسیقی دختران، استعدادهای دانشگاه هنر، اقبال آذر و آنسامبل نیواک پخش شد.

*هنرستان موسیقی دختران، دانشگاه هنر

در اولین اجرای روز سوم جشنواره موسیقی فجر، اجرای نوازندگان هنرستان موسیقی دختران و همچنین استعدادهای دانشگاه هنر پخش شد.

در ابتدای این برنامه، ملیکا چمن آرا نوازنده پیانو و یکی از نوازندگان هنرستان موسیقی دختران یک قطعه از روبرت شومان با نام آرابسک اپوس ۱۸ را اجرا کرد. چمن‌آرا پیانو را در سن چهارسالگی نزد امیر صراف فرا گرفته و پس از آن در هنرستان شاگرد رافائل میناسکانیان بوده است.
در ادامه یاسمن فرامرزی‌نژاد نوازنده ساز ابوا روی صحنه آمد و قطعه‌ای را از ۱۲ فانتزی جورج فیلیپ تلمان اجرا کرد. فرامرزی‌نژاد نیز آموزش موسیقی را با آقای منوچهر صَهبایی شروع کرده و در ادامه شاگرد خانم یاسمن کیمیاوی بوده است.

آیدا رجبی که دو دوره برنده جایزه ملی موسیقی جوان شده است،سومین نوازنده بود که به روی صحنه آمد و سوئیت شمارهٔ ۳ اثر باخ را اجرا کرد. آوا پویاکاشانی نوازنده کنترباس نیز در ادامه قطعه زیبا و سخت  «بوره» در می مینور اثر باخ را نواخت. پویاکاشانی عضو ارکستر سمفونیک صداوسیما و همچنین عضو ارکستر سمفونیک بانوان به رهبری نزهت امیری است
در قسمتی از این برنامه روشا محمداصغری نوازنده فاگوت با روزیتا امیری نوازنده پیانو به دونوازی پرداختند.

پس از اجرای نوازندگان هنرستان موسیقی دختران، نوبت به اجرای استعدادهای دانشگاه هنر رسید.
هلیا سرایداریان دانشجوی دانشگاه هنر نوازنده بعدی بود که قطعات اپوس ۴۷ شماره ۳ و اپوس ۱۰ شماره ۵ فریدیک شوپن را اجرا کرد. سرایداریان ۱۰ سال است که ساز می‌زند و در حال حاضر شاگرد ربکا آشوقیان است.

در ادامه نازنین سلطانی‌راد دانشجوی ترم آخر دانشگاه هنر ونوازنده فلوت یک قطعه‌ای را از نوازنده فرانسوی به نام ژاک ایبر اجرا کرد. او نیز موسیقی را ابتدا با رزاریان‌پور شروع کرده و بعد شاگرد خانم موحد و محمدعلی لقا بوده است.

عطا رستگار آخرین نوازنده‌ای بود که روی صحنه آمد. او ساز گیتار کلاسیک را نوازندگی می‌کرد و  قطعات سونات تورینا وموومان‌های اول و دوم و سوم را اجرا کرد. رستگار موسیقی را با پورساعی و تفقدی و در دانشگاه هنر با گلفام خیام کار کرده است.

*گروه اقبال آذر
اجرای بعدی که در قالب سی و ششمین دوره جشنواره فجر در روز سوم و از ساعت ۱۸:۳۰ پخش شد، کنسرت گروه «اقبال آذر» بود. این گروه برنامه خود را با پیش درآمدی از غلامحسین بیگجه‌خانی شروع کرد. بیگجه‌خانی یکی از نوازنده‌های برجسته تار و از استادان مکتب تبریز موسیقی ایرانی بود.

بعد از این پیش درآمد، تک‌نوازی تار شنیده شد. چهارمضراب دشتی ادامه‌دهنده این اجرا بود تا نوبت به ساز و آواز دشتی باکلامی از سعدی و تصنیف «گریه کن» از عارف قزوینی رسید.
در میان نوای سازها، ضربی عشاق با غزلی از سعدی اجرا شد وتصنیف ابوعطا به آهنگسازی رضا محجوبی و شعری از رضا کمال آخرین اجراهای این گروه موسیقی بود. گروه موسیقی «اقبال آذر» که به احترام آوازخوان صاحب سبک، اقبال آذر نام‌گذاری شده است، از سال ۱۳۸۸ آغاز به کار کرده و تاکنون آلبوم‌های مختلفی را روانه بازار کرده است.

*مارتین مِلِندز (کوبا)
جشنواره موسیقی فجر در روز سوم شاهد نوازندگی مارتین ملندز یکی از خلاق‌ترین نوازندگان ویلنسل از کوبا بود. اجرای مارتین ملندز از ساعت ۲۰ به صورت مجازی پخش شد.

این کنسرت ابتدا با اجرای قطعه «فروشنده‌ بادام‌زمینی» ازساخته‌های مویسس سیمون رودریگرز یکی از نوازندگان فقیدسرشناس کوبایی آغاز شد و در ادامه قطعاتی مانند «گروه تئاتر»، «طبل بزرگ»، «برای زندگی» و «بخواب دخترک سیاه» اجرا شد.

قطعه «دو باغچه» به آهنگسازی ایزولینا کاریلو و قطعه «مرابسیار دوست بدار» ساخته گوتزالو راج نیز سایر قطعاتی بودند که مارتین ملندز اجرا کرد.

این نوازنده خوش قریحه ویلنسل در بخش‌هایی از اجرا به بداهه‌نوازی ساز ویلنسل پرداخت و لحظات گوش‌نوازی را برای مخاطبان موسیقی که به صورت مجازی شاهد این اجرا بودند رقم زد.

مارتین ملندز تاکنون در صدها آلبوم از هنرمندان مطرح بین‌المللی همچون پابلو میلانز، چانو دومینگوئز، کیسی دریزن، ماکاکو،دورانتز، رنوآد گارسیا-فونز، یوسا، دیسمر بیونو، آنتونیو ری، کیکووننو، ارنستو اورینیاک، رینالد کولوم، کِنان اَزمه (جاده ابریشم) نوازندگی کرده است.

*گروه رستاک
در چهارمین اجرای روز سوم جشنواره موسیقی فجر اجرای گروه رستاک به سرپرستی سیامک سپهری پخش شد.

اولین قطعه اجرای این برنامه «وهار» نام داشت که از کارهای کردی بوده و در آلبومی از این گروه با نام «بهار» منتشر شده است. گروه  رستاک در این کنسرت قطعات شناخته شده خود که با آنها محبوب شدند اجرا کرد که از آن جمله «بارون» و «رعنا» است.

این گروه در تمام این سالها با پرداختن به موسیقی مناطق مختلف ایران سبکی متفاوت را رقم زده است.

در اواسط برنامه قطعه «بوتورای» توسط گروه اجرا شد و گروه این قطعه را به گروه کامکار تقدیم کرد. این کار هم جزو قطعات کردی شناخته شده است که بارها توسط خوانندگان مختلف از جمله شهرام ناظری خوانده شده است.

در انتهای برنامه از احسان اسدالهی برای نوازندگی گارمون  روی صحنه دعوت شده و این گروه با همراهی این نوازنده قطعه «لاله لر» را که یکی از قطعات ریتمیک آذری است  اجرا کرد.

سیامک سپهری: سرپرست گروه و تار/ فرزاد مرادی: خواننده وعود، سه‌تار، قوپوز، دوتار و باغلاما/ بهزاد مرادی: خواننده وسازهای کوبه‌ای/ اکبر اسماعیلی‌پور: تار و عود/ دینا دوستی: کمانچه /حامد بلندهمت: سازهای بادی / مجید پوستی: سازهایکوبه‌ای/ یاسمن نجم‌الدین: قانون/ امید مصطفوی: سازهایکوبه‌ای/ پریسا اینانلو: سازهای کوبه‌ای/ نوازنده مهمان:  احسان اسدالهی: گارمون اعضای این گروه را تشکیل می دهند.

وهار (کردستان)/ رعنا ( گیلان)/ غربت ( کرمان)/ لیلا (خراسان)/ بارون (لرستان)/ بوتورای (کردستان)/ لاله‌لر (آذربایجان) /هله‌مالی (بوشهر)/ واسونک (شیراز)/ سوزله (کردستان) قطعات اجرایی این برنامه بود.

*آنسامبل نیواک
در آخرین اجرای شب سوم جشنواره موسیقی فجر، کنسرت «آنسامبل نیواک» با اجرای قطعات موسیقی کلاسیک پخش شد.

اعضای گروه نیواک متشکل از گلریز زربخش به‌عنوان سرپرست گروه و نوازنده ویولن و ژابیز زربخش به‌عنوان نوازنده ویولنسل است.

این گروه در ابتدا یک سونات برای ویلن و ویلنسل اثر موریس راولدر چهار موومان را اجرا کردند و سپس در ادامه سوناتینا برای ویلن و ویلنسل اثر آرتور هونِگِر در سه موومان را نواختند.

واریاسیون‌های گلدبرگ اثر یوهان سباستین باخ آخرین قطعه‌ای بود که توسط اعضای آنسامبل نیواک اجرا شد.

آنسامبل نیواک در سال ۱۳۸۷ بنیانگذاری شد و در همان سال موفق به کسب رتبه نخست و تندیس بیست و چهارمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر شد و نخستین کنسرت نیواک در تالاررودکی در اسفند ماه همان سال برگزار شد.

آنسامبل نیواک تا به حال اجراهایی در ایران و ارمنستان داشته وبا نوازندگان و آهنگسازانی از ایران، ارمنستان، جمهوری چک و ایتالیا همکاری داشته و آثاری به سفارش این آنسامبل نوشته که در ایران و ارمنستان اجرا شده است. تاکنون ۲ آلبوم از آنسامبل نیواک، با عنوان «دوئت‌های ویلن و ویلنسل» توسط نشر راوی در پاییز ۱۳۹۴ و «گفت‌وگوی» توسط موسسه فرهنگی هنری ماهور در زمستان ۱۳۹۷ چاپ و منتشر شده است.
****************************

نشست آموزش نوین موسیقی در جهان برگزار شد

چگونه شنیدن را به کودکان آموزش دهیم/ تعداد آهنگسازانی که قلب ما را تکان بدهند کم است

در سومین نشست بخش پژوهش سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر با موضوع «سیستم‌های آموزش نوین موسیقی درجهان»، نادر مشایخی و مونا طاهریان گفت‌وگو کردند.

نادر مشایخی آهنگساز، پداگوژیست و رهبر ارکستر در ابتدای گفت‌وگو در پاسخ به پرسش رضا مهدوی، کارشناس و دبیر بخش پژوهش جشنواره درباره سن مناسب برای آموزش موسیقی به کودکان گفت: کودک از شش، هفت ماهگی امکان این را دارد که یاد بگیرد بشنود. ابتدا کودک باید یاد بگیرد که موسیقی را بشنود. دقت در شنیدن از شش ماهگی قابل آموزش است. مسلماً شکی نیست که کودک پیش از تولد هم می‌شنود. به نظر من کودکان ایرانی فردیت‌شان را کشف کرده‌اند و زمان خودشان را دارند.

در ادامه مونا طاهریان مدرس و نوازنده فلوت هنرستان موسیقی دختران عنوان کرد: واقعاً بسیار زود می‌توان با کودکان موسیقی را کار کرد و این کار را باید مادر شروع کند و باور داشته باشد که کودک یاد می‌گیرد. ما باید به کودکان باور داشته باشیم. خوشبختانه بعضی از کلاس‌ها به مادر و کودک آموزش می‌دهند. انسان بهترین هدیه‌ای که می‌تواند داشته باشد این است که خوب بشنود. واقعاً از دو سال و نیم به بعد می‌توان به آموزش مستقیم موسیقی به کودک وارد شد.

مشایخی با اشاره به اهمیت بحث آموزش، مطرح کرد: حدود ۶۰-۷۰ سال پیش آموزش موسیقی در ایران بسیار خوب بود. دقیقاً همان چیزی بود که باید می‌بود. یعنی شاگرد به دنبال استاد می‌رفت. همه چیز حساب شده بود. شاگرد از همان اول حق نداشت که ساز را بردارد و بنوازد. از طرفی هم استاد به شاگرد یاد می‌داد که در برابر موسیقی افتادگی داشته باشد. استادان زیادی از همین نوع آموزش دیدن بیرون آمدند. اشتباه بزرگی که الآن در همه جای دنیا وجود دارد این است که موسیقی دانشگاهی شده است. موسیقی یک پدیده دانشگاهی و تولید انبوه نیست. از هارمونی فست فود درست کرده‌اند. یعنی دارند سعی می‌کنند تولید انبوه ایجاد کنند. حالا ما تمام کتاب‌های هارمونی آمریکایی را به کودکان یاد می‌دهیم ولی این چیزها تأثیری در دید کودکان نسبت به موسیقی ندارد. بنابراین فقط دنبال مدرک گرفتن هستند.

مشایخی با اشاره به تحصیل خود در دانشگاه موسیقی وین، گفت: اتفاقاً دانشگاه موسیقی وین یکی ازجاهایی است که این منطق را فهمیده‌ است. آن‌ها حتی معتقدند که دانشگاه نیستند، بلکه آکادمی هستند و فقط اسم آن را دانشگاه گذاشته‌اند، نوع تدریس آن‌ها دانشگاهی نیست. سیستم دانشگاهی باعث می‌شود که کسی چیزی یاد نگیرد.

طاهریان نیز در تأیید صحبت‌های مشایخی گفت: موسیقی سیستم مکتبی دارد و نه دانشگاهی. دانشگاه در واقع یک سری تکنسین تربیت می‌کند و نه هنرمند. در واقع تفکر، خلاقیت و انگیزش درونی دارد در کودکان از بین می‌رود و در نتیجه همه خودشان را برای امتحان آماده می‌کنند و نه موسیقی. نوازنده یعنی کسی که تفکر و یک هنر اجرایی دارد. در حال حاضر تعداد آهنگسازانی که قلب ما را تکان بدهند کم است ولی دانشگاه‌ها در طول سال آهنگسازان و نوازندگان زیادی را بیرون می‌دهند. بنابراین یک جای کار حتماً اشکال دارد.

مشایخی که سال‌ها رهبر ارکستر بوده است، اظهار داشت: ارکستر سمفونیک یک نهاد قرن ۱۹ میلادی است. یعنی ما داریم سعی می‌کنیم در یک دنیایی که بسیاری از مطالب آن دموکراتیک است کار کنیم. مردم ایران گوش‌شان بیشتر با موسیقی کلاسیک ضبط شده عادت دارد، در صورتی که صدای موسیقی زنده فرق می‌کند. یک عده از موسیقی روحوضی انتقاد می‌کنند ولی به نظرم آن‌ها حواس‌شان خیلی جمع بوده است. حوض یک حفره خالی است و آن‌ها روی چوب می‌نشستند و صدای‌شان تقویت می‌شده است.

او با اشاره به اینکه نقیصه سیستم آموزشی ما به فرهنگ شنیداری برمی‌گردد، ادامه داد: لازم است که کودکان توانایی این را داشته باشند که کیفیت صدا را درک کنند و خودشان یک جنبه عاطفی در آن کشف کنند. یک کودک باید این توانایی را داشته باشد. ما در موسیقی باید از یکی از روش هایی که از اواخر قرن قبل شروع شده و ما در ایران آن را به نام شناخت شناسی می‌شناسیم و به درستی آن را تدریس می‌کنند، اسفاده کنیم. این روش سعی می‌کند یک فضای دو جانبه به وجود آورد. یعنی این‌طور نیست که شاگرد فقط باید کاری را انجام بدهد که استاد انجام می‌دهد. این روش در واقع چگونه شنیدن را به کودک یاد می‌دهد.

در ادامه این گفت‌وگو طاهریان اذعان کرد: باید از همان کودکی، کودکان را با موسیقی آشنا کنیم. اروپایی‌ها کودکانشان را از همان کودکی در کارتون‌ها با موسیقی کلاسیک آشنا می‌کنند. متأسفانه در حال حاضر اشراف نداشتن به موسیقی در بین نوازندگان وجود دارد. مثلاً اگر نوازنده فلوت هستیم حس می‌کنیم که نباید به سازهای دیگر توجه کنیم.
از همان کودکی باید برای کودکان یک فضایی را ایجاد کنیم که کودک فکر کند خودش در ماجرای خلق موسیقی سهیم است.

مشایخی درباره ارکستر سمفونیک تهران گفت: می‌خواهم امید این را بدهم که ارکستر سمفونیک در یک سال آینده بسیار خوب خواهد شد. شورا تمام هم و غمش این است که سعی کند ارکستر سمفونیک این امکان را پیدا کند که در برابر موسیقی‌ای قرار بگیرد که ارزشش را دارد. موسیقی‌ای که نه تنها زیباست، بلکه در زندگی الهام‌بخش است. یعنی آن مخاطبی که بلند می‌شود و بعد از کنسرت به بیرون می‌رود یک تغییری کرده باشد. در آن صورت است که می‌توانیم بگوییم موسیقی آن کاری که باید را انجام داده است. نوازندگان ارکستر سمفونیک توانایی‌های بالایی دارند، منتها باید تجربه نوازندگی‌شان را بالا ببرند.

طاهریان در رابطه آموزش موسیقی به کودکان بیان کرد: ما باید برای کوکان یک انگیزشی را ایجاد کنیم. در دوران بتهوون، انگیزش برای شنیدن موسیقی در بین افراد زیاد بود و همه تشنه شنیدن موسیقی بودند، اما این اتفاق در عصر ما به خاطر تکنولوژی کم شده است. ای کاش بدانیم که آموزش موسیقی به کودکان تا یک حد متوسط کمک می‌کند و از آن به بعد ورکشاپ‌های موسیقی و دیدن نوازنده‌ها هستند که می‌توانند به آن‌ها کمک کند.

وی ادامه داد: چرا ما در هنرستان نباید ماهی یک نوازنده خوب را بیاوریم که اجرا کند تا هنرجوها بفهمند نوازندگی چیست؟ محیط‌های آموزشی را نباید بسته نگه داریم. معلم باید در حضور هنرجو موسیقی بنوازد. موسیقی یک هنر بی رحم است، کاش ما این بی رحم بودن موسیقی را هم به هنرجو یاد بدهیم. به هر حال ما از آسمان نیامدیم که اشتباه نداشته باشیم. معلم هم ممکن است یک جاهایی اشتباه کند ولی شاگرد باید یاد بگیرد که اگر یک اشتباهی در هنگام اجرا پیش آمد چطور آن را کنترل کند.

مشایخی در پایان خاطرنشان کرد: شونبرگ می‌گوید معلم خوب معلمی نیست که هر چیزی را که می‌داند به شاگرد یاد بدهد، بلکه معلم خوب معلمی است که هر چیزی را که شاگرد نمی‌داند به او یاد بدهد. یعنی معلم خوب باید شاگرد را بشناسد. از لحاظ روانی هر فردی ویژگی هایی دارد.

طاهریان نیز در پایان در مقایسه آموزش موسیقی در آموزشگاه‌های دولتی و خصوصی گفت: چیزی که در هنرستان موسیقی دیدم این است که از جانب استادان و هنرستان دارد تلاش صورت می‌گیرد ولی از جانب هنرجو تلاشی نمی‌بینیم. احساس می‌کنم هنرجوها آن انگیزش اصلی را ندارند. احساس می‌کنم شاید در پذیرش هنرجویان برای ورود به هنرستان دقت بیشتری لازم است.

در ادامه این نشست‌ها روز جمعه (اول اسفند‌ماه)، گفت‌وگوی فرهنگی «رادیو گفت‌وگو» با حضور سیدعلیرضا میرعلینقی به«تاریخ‌نگاری موسیقی و خطر روایت مسلط»می‌پردازد.

نشست‌های بخش پژوهش این دوره از جشنواره به دبیری رضا مهدوی، پژوهشگر موسیقی با همکاری رادیو گفتگوبرگزارمی‌شود و هر نشست در برنامه گفتگوی فرهنگی رادیوگفتگوساعت ۲۰ تا ۲۱ پخش می‌شود./فارس