به گزارش چغادک نیوز، فریبرز درتاج عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس انجمن علمی روان‌شناسی تربیتی ایران در یادداشتی نوشت: در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۷، مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ۶۲/۱۳۹ را تصویب و ۲ آوریل هر سال را، روز جهانی آگاهی از اوتیسم (WAAD) نامگذاری کرد. در این قطعنامه نگرانی عمیقی از شیوع و میزان بالای اوتیسم در کودکان در تمام مناطق جهان و چالش­ های ناشی از آن وجود دارد. این سازمان از همه کشورها، اُرگان­‌های سازمان ملل، سازمان­‌های بین المللی و گروه­ های غیردولتی خواسته است تا برای آگاهی از بیماری اوتیسم گام بردارند و بر لزوم کمک به بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به اوتیسم تأکید کنند تا آنها نیز بتوانند زندگی عادی و معنی­داری را به عنوان بخشی جدایی ناپذیرِ جامعه داشته باشند.  سازمان ملل از سال ۲۰۱۲ هر ساله شعاری برای روز جهانی آگاهی از اوتیسم در نظر می­گیرید، در سال ۲۰۲۰، شعارِ “گذار از کودکی به زندگی بزرگسالی (The Transition to Adulthood)” و در سال ۲۰۲۱، شعارِ  “چالش­ها و فرصت­ها در جهانِ پساکرونا (Challenges and Opportunities in a Post-Pandemic World)” انتخاب شده است.

اختلال طیف اوتیسم (ASD) به طیف وسیعی از بیماری­ها که با درجاتی از اختلال در رفتار اجتماعی، ارتباطات و زبان و طیف محدودی از علایق و فعالیت­ها که به صورت تکراری انجام می­شوند، اطلاق می­شود. افراد مبتلا به ASD غالباً سایر بیماری­های همزمان از جمله صرع، افسردگی، اضطراب و اختلال بیش فعالی با کمبود توجه (ADHD) را نیز نشان می­دهند. همچنین سطح عملکرد مغزی در افراد مبتلا به ASD (از خفیف تا شدید) بسیار متغیر است.

در رابطه با همه­ گیری (ASD) تخمین زده شده است که در سراسر جهان از هر ۱۶۰ کودک، یک نفر مبتلا به ASD باشد. این برآورد نشان دهنده یک رقم متوسط ​​است و شیوع گزارش شده در مطالعات مختلف به طور قابل توجهی متفاوت است. بر اساس مطالعات اپیدمیولوژیک طی ۵۰ سال گذشته نیز، به نظر می­رسد شیوع ASD در سطح جهانی در حال افزایش است، که این افزایش آشکار را می­توان با دلایلی از جمله افزایش آگاهی، گسترش معیارهای تشخیصی، ابزارهای تشخیصی معتبرتر و گزارش دهی بهتر، توجیه کرد.

در سالِ ۲۰۲۰ نیز، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری­ها در آمریکا (CDC) گزارش داد، تقریباً از هر ۵۴ کودک ۱ نفر مبتلا به اختلال طیف اوتیسم  است. از هر ۳۴ پسر ۱ نفر  و از هر ۱۴۴ دختر ۱ نفر با اوتیسم شناخته شده است. همچنین احتمال تشخیص اوتیسم در پسران چهار برابر دختران است و هنوز بیشتر کودکان پس از ۴ سالگی تشخیص داده می­شوند، در حالیکه اوتیسم را می­توان با اطمینان از اوایل ۲ سالگی تشخیص داد. ۳۱٪ از کودکان مبتلا به ASD دارای ناتوانی ذهنی هستند (ضریب هوشی [ضریب هوشی] <70) ، ۲۵٪ در محدوده مرزی (ضریب هوشی ۷۱-۸۵) و ۴۴٪ دارای نمره ضریب هوشی در دامنه متوسط ​​به بالاتر از حد متوسط ​​(یعنی ضریب هوشی> 85).

متأسفانه هیچ تشخیص پزشکی قطعی­ای برای اوتیسم وجود ندارد. شواهد علمی موجود نشان می­دهد که ژنتیک در اکثر قریب به اتفاق موارد درگیر است و کودکانی که از والدین با سنین بالا متولد می­شوند بیشتر در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند. والدینی که فرزندی مبتلا به ASD دارند، ۲ تا ۱۸ درصد احتمال داشتن فرزند دوم مبتلا به اوتیسم را دارند. مداخله در دوران کودکی برای ارتقاء رشد مطلوب و رفاه افراد مبتلا به ASD مهم است. نظارت بر رشد کودک به عنوان بخشی از مراقبت­های بهداشتی معمول مادر و کودک توصیه می­شود. مهم است که، پس از شناسایی، به کودکان مبتلا به ASD و خانواده های آنها متناسب با نیازهای فردی؛ اطلاعات، خدمات، ارجاعات و پشتیبانی عملی مربوطه ارائه شود. هیچ درمانی شناخته شده­ای برای ASD وجود ندارد. اگرچه مداخلات روانشناختی مبتنی بر شواهد، مانند درمان رفتاری و برنامه­های آموزش مهارت برای والدین و سایر مراقبان، می­تواند مشکلات ارتباطی و رفتار اجتماعی را کاهش دهد، و این امر بر سلامت و کیفیت زندگی فرد تأثیر مثبت بگذارد، اما مراقبت­های بهداشتی افراد مبتلا به ASD پیچیده­تر است و به طیف وسیعی از خدمات یکپارچه، از جمله ارتقاء بهداشت، مراقبت، خدمات توانبخشی و همکاری با بخش­های دیگر مانند آموزش، اشتغال و مراقبت های اجتماعی نیاز دارد.

ASD با تأثیرات اجتماعی و اقتصادی نیز همراه است. ASD ممکن است به طور قابل توجهی ظرفیت فرد را برای انجام فعالیت­های روزمره و مشارکت در جامعه محدود کند. ASD اغلب بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی و همچنین فرصت­های شغلی فرد تأثیر منفی می­گذارد. در حالی که برخی از افراد مبتلا به ASD قادر به زندگی مستقل هستند، برخی دیگر دارای معلولیت شدید هستند و نیاز به مراقبت و پشتیبانی مادام العمر دارند. ASD اغلب بار عاطفی و اقتصادی قابل توجهی را به افراد مبتلا به این اختلالات و خانواده­های آنها تحمیل می­کند. مراقبت از کودکان با شکل شدید بیماری ممکن است طاقت فرسا باشد، بویژه در صورتی که دسترسی به خدمات و حمایت ناکافی باشد. بنابراین توانمندسازی مراقبان به طور فزاینده­ای به عنوان یکی از مؤلفه­ای مهم مراقبت از کودکان مبتلا به ASD شناخته می­شود.

از چالش­هایِ افراد مبتلا به ASD این است که اغلب مورد تبعیض و  نقض حقوق بشر قرار می­گیرند، از جمله محرومیت ناعادلانه از مراقبت­های بهداشتی، آموزشی و فرصت­های تعامل و مشارکت در جامعه خود. این افراد ممکن است به دلیل عواملی مانند عدم تحرک جسمی و تنظیمات غذایی ضعیف در معرض ابتلا به بیماری­های مزمن غیرواگیر قرار بگیرند و بیشتر در معرض خشونت، آسیب و سوءاستفاده قرار گیرند. پژوهش­ها نشان داده که تقریباً دو سوم کودکان اوتیسم بین سنین ۶ تا ۱۵ سال مورد آزار و اذیت قرار می­گیرند.

قطعنامه WHO در مورد اختلالات طیف اوتیسم

در ماه می ۲۰۱۴، شصت و هفتمین مجمع جهانی بهداشت، قطعنامه­ای با عنوان “تلاش­های همه جانبه و هماهنگ برای مدیریت اختلالات طیف اوتیسم (ASD)” تصویب کرد، که بیش از ۶۰ کشور از آن حمایت کردند. این قطعنامه WHO را به همکاری با کشورها عضو برای تقویت ظرفیت­های ملی برای مقابله با ASD و سایر اختلالات رشد مکلف می­کند و تلاش­های آنها بر؛ کمک به افزایش تعهد دولت­ها و حمایت­های بین المللی در مورد اوتیسم، ارائه راهنمایی در مورد ایجاد سیاست­ها و برنامه ­های عملیاتی که ASD را در چارچوب وسیع­تری برطرف می­کند، کمک به توسعه شواهد در مورد استراتژی­های مؤثر و مقیاس­­ هایی برای ارزیابی و درمان ASD و سایر اختلالات رشد و ….. متمرکز است. بر اساس این قطعنامه WHO، با مشورت متخصصان، انجمن والدین و سازمان­های جامعه مدنی، برنامه آموزش مهارت­ های والدین کودکان مبتلا به ASD را گسترش داده است که در حال حاضر تحت آزمایش میدانی قرار دارد.

در پایان باید تأکید کرد که، دانش جهانی در مورد اوتیسم باید گسترش یابد و اطلاعاتی در مورد اهمیت تشخیص زود هنگام ارائه شود. شیوع اوتیسم در تمام مناطق جهان رو به افزایش است. اوتیسم زنان و مردان را از هر نژاد در همه کشورها تحت تأثیر قرار می­دهد، به ویژه تأثیر زیادی روی کودکان دارد و عدم درک آن تأثیر زیادی بر روی این افراد، خانواده­ها و جوامع آنها دارد و دقیقاً به همین دلیل افزایش آگاهی از اوتیسم ضروری است. مداخله زودهنگام بهترین فرصت را برای حمایت از این افراد در طول عمر فراهم می­کند. انگ و تبعیض همراه با افراد مبتلا به اختلالات عصبی، از موانع اساسی در تشخیص و درمان است و مسئله­ای که باید توسط سیاست­گذاران در کشورهای در حال توسعه حل شود. مداخلات برای افراد مبتلا به ASD و سایر اختلالات رشدی باید با اقدامات گسترده­تری همراه باشد تا محیط ­های جسمی، روانی، اجتماعی آنها در دسترس­تر، فراگیرتر و حمایت ­کننده­تر باشد./فارس