به گزارش چغادک نیوز به نقل از فارس، برنامه «زندگی پس از زندگی» دومین سال است که در ماه مبارک رمضان پخش می‌شود. در واقع هدف این برنامه روایت افرادی است که در تجربه مرگ تقریبی، از کالبد جسم خارج شدند و عالم برزخ را درک کردند و بازگشتند. این موضوع، بهانه‌ای شد تا درباره ماهیت زندگی در عالم برزخ و مختصات آن و اینکه آیا تجربیات این افراد نوعی از مرگ بوده است یا خیر، با حجت‌الاسلام هادی عجمی کارشناس دینی و عضو گروه فقه تربیت مؤسسه اشراق و عرفان گفت‌وگو کنیم.

از مرگی تغییرپذیر در زندگی تا خداحافظی قطعی
وی با اشاره به اینکه انسان‌ها با ۲ نوع مرگ روبرو هستند، افزود: مرگ، ۲ نوع است. «اَجَل مُعَلَقْ» که زمان نامعین و تغییرپذیر مرگ انسان است و «اجل مُسَمّیٰ» (زمان حتمی مرگ انسان) که اگر فرا برسد، دیگر قطعی است و فرد از دنیا می‌رود. برخی اعمال در روایات بیان شده است که سبب می‌شود اجل معلق به تأخیر افتد؛ مانند صله رحم. حتی ممکن است فردی مراحلی ابتدایی از مرگ را طی کند، اما به دلایلی خداوند اجازه ادامه زندگی در دنیا را به او دهد. افرادی هستند که به این حالت رسیده‌اند؛ از جمله مرحوم آیت‌الله نجفی قوچانی.

حجت‌الاسلام عجمی در ادامه با نقد برنامه «زندگی پس از زندگی» ابراز داشت: در ابتدا تصور از برنامه «زندگی پس از زندگی» این بود که به افرادی می‌پردازد که دچار «اَجَل مُعَلَقْ» شده‌اند. حتی در برخی موارد، نیز افرادی دعوت شده بودند که با شفاعت بزرگی، به این دنیا بازگشت داشتند. اما برنامه ادعایی دیگر دارد. ادعا این است که برخی افراد تجربیاتی دارند که شبیه مرگ است. البته نه اینکه این تجربیات را عرفا و بزرگان داشته باشند؛ بلکه افرادی عادی که تصاویری از زندگی پس از این زندگی دیده‌اند.

در دنیا، دسترسی به عوالم بالاتر نداریم؛ مگر افراد خاص
وی ادامه داد: اما این توضیح نیاز است که ما در دنیا، دسترسی به عوالم و مراتب بالاتر نداریم؛ مگر افرادی که توانسته‌اند خود را به مراتبی بالا برسانند. مراتبی که می‌توان محدودیت‌های دنیایی را کنار زد و چشم به واقعیت رساند و واقعیات و غیب را دید. اما «هر که را اسرار کار آموختند/ مُهر کردند و دهانش دوختند». این بزرگان خودنمایی نمی‌کنند؛ مگر از جانب خداوند مأمور به بیان شوند. به همین دلیل بسیاری از آنچه از بزرگان گفته می‌شود، پس از مرگ آن‌ها بیان شده است و تا زنده بوده‌اند، اجازه نشر آن را نمی‌دادند.

این کارشناس دینی اظهار داشت: اما دیگر افراد به حال می‌رسند؛ یعنی گاهی خداوند به علتی که ما نمی‌دانیم، به افراد لطف می‌کند و پرده را کنار می‌زند و واقعیاتی را به آن‌ها نشان می‌دهد تا به آنها تذکراتی داده باشد. بنابراین بیش‌تر افرادی که به برنامه «زندگی پس از زندگی» آمده‌اند، از دسته این افراد هستند؛ پرده از چشم آن‌ها برای لحظاتی کنار رفته است تا تذکراتی به آن‌ها داده شده باشد؛ زیرا خداوند هدایتگر است.

بیشتر میهمانان برنامه «زندگی پس از زندگی» نمرده بودند
وی افزود:‌ عزیزی که با همسرش رفتار درستی نداشت و ملکوت عملش را به او نشان دادند، یکی از نمونه‌هاست. یا عزیزی که از سوی دشمن کشته شده بود که طبیعتاً شهید بود؛ اما به او پاسخگویی حق‌الناس را نشان دادند؛ زیرا اگر در آن حال کشته می‌شد، شهید بود و گناهان او پاک شده بود و تنها حق الناس را باید پاسخ می‌داد.
حجت‌الاسلام عجمی بیان داشت: در نتیجه بیش‌تر میهمانان برنامه «زندگی پس از زندگی» نمرده بودند؛ بلکه برای لحظاتی، پرده از چشم آن‌ها برداشته شده بوده است. حال آیا آنچه آن‌ها بگویند حتماً درست است؟ نه اینکه بخواهند دروغ بگویند؛ بلکه آیا حتماً آن‌ها واقعیت را بدون هیچ تصرفی دیدند یا ممکن است تفکرات شخصی بر آنچه آنها دیده‌اند، تأثیر گذارد؟ بسیاری از اینها، رویاهایی است که می‌تواند صادق باشد یا کاملاً صادق نباشد. برای نمونه در رویا ممکن است شیاطین را ببینیم؛ اما آن‌ها ادعا کنند پیامبر هستند.

شیطان در خواب می‌تواند ادعای پیامبری کند!
وی ادامه داد: آیت الله جوادی آملی در این باره مطرح می‌کند: در روایتی آمده است: شیطان به صورت معصوم ظاهر نمی‌شود، اما مشکل این است که اغلب ما امامان معصوم (ع) را ندیده‌ایم و اگر صورتی نورانی در خواب ببینیم که صاحب آن ادعا کند که من امام هستم، چگونه او را بشناسیم؟ از کجا معلوم شیطانی که ادعای ربوبیت کرده، ادعای نبوت و امامت نکند؟! پس اگر کسی در بیداری یکی از ذوات مقدس معصوم (ع) را ببیند و سپس در خواب، صورتی نورانی مشاهده کند و او را بشناسد، این خواب صحیح است؛ اما اگر صورتی ناشناس ادعای امامت کرد، تشخیص آن مشکل است، چون شخص پیش‌تر امام را ندیده است و شیطان می‌تواند با ادعای دروغ او را بفریبد؛ البته او نمی‌تواند به شکل امام و معصوم در آید؛ ولی همان‌گونه که ادعای ربوبیت کرد، ادعای امامت هم می‌کند.

عضو گروه فقه تربیت مؤسسه اشراق و عرفان تصریح کرد: در نتیجه، مشکل در تشخیص صحت رویاست. این مشکل آنجا حل می‌شود که عالمی که دست در علم فقه و معنای دارد، آنچه دیده شده را تأیید کند. از این رو، تهیه‌کننده «برنامه زندگی پس از زندگی» لازم است، پیوستی برای برنامه خود قرار دهد و در آن، حتماً از بزرگان استفاده شود. گاهی در برنامه از استادی استفاده شده است؛ اما به نظر می‌آید مسائل حاشیه‌ای را توضیح می‌دادند نه اصل ماجرا را. همچنین به نظر می‌رسد پس از سیر دوم برنامه، موافقان و مخالفان برنامه دعوت شوند تا سخنان همه شنیده و پس از اصلاحات لازم، این حرکت خوب با قدرت بیش‌تر و آسیب کم‌تری ادامه یابد.

آن افراد به مراحل اصلی حسابرسی نرسیده بودند
وی گفت: بزنگاه برنامه این است که افرادی که می‌آیند، از زیبایی آن عوالم می‌گویند. بله! دنیا بسیار محدود است؛ رنگ‌ها، طمع‌ها و …. برای همین، افرادی که نمایی پس از این دنیا را می‌بینند، همه می‌گویند آن طرف بسیار زیبا بود و دلشان نمی‌آمد که برگردند! اما یادمان باشد آن‌ها نمرده بودند. هر چه دیده باشند، مرگ نبوده و به مراحل اصلی حسابرسی نرسیده بودند.

حجت‌الاسلام عجمی اظهار داشت: باید توجه داشت عالم برزخ بسیار زیباتر از این عالم است و قیامت و بهشت از آن زیباتر، اما مشکل این است که ایراد از اعمال خود ماست. ما در زندگی پس از دنیا درگیر اعمالمان هستیم. آنجا زیباست اما اعمال ما می‌تواند مانع استفاده از آن زیبایی شود. آن زیبایی بروز رحمت الهی است؛ اما خوف و رجا باید در حد مساوی در بنده مؤمن وجود داشته باشد؛ یعنی انسان باید به اندازه‌ای از خدا و عذاب قبر و قیامت هراس داشته باشد که این ترس موجب ناامیدی او از رحمت پروردگار نشود. همچنین به اندازه‌ای به رحمت خدا امیدوار باشد که این امید باعث گستاخی او نشود.

هر آنچه فرد در کنار رفتن پرده‌ها ببیند، حجت شرعی نیست
وی ادامه داد: روایات معصومین (ع) نیز مؤید این مطلب است. امام صادق (ع) فرمود: «از خدای عزوجل چنان بترس که اگر نیکی جن و انس را بیاوری تو را عذاب کند و به خدا چنان امیدوار باش که اگر گناه جن و انس را بیاوری به تو ترحم کند». پس اعمال ماست که دست ما را باز می‌گذارد که از زیبایی پس از مرگ استفاده کنیم. به‌ ویژه نسبت به اعمالی مانند نماز که سفارش ویژه بدان شده است و حق الناس .

این کارشناس دینی با تأکید بر اینکه همواره لازم است یاد مرگ و قیامت را در زندگی داشته باشیم، ابراز داشت:‌ حتماً باید بیشتر به فکر این باشیم که اکنون وظیفه ما چیست و چه باید انجام دهیم. حتی بخشی از زندگی ما برای توجه به وظایف اجتماعی و سیاسی باید صرف شود؛ نه اینکه تنها به فکر فراغ از این دنیا باشیم. یادمان باشد هر آنچه فرد در رویا و کنار رفتن پرده‌ها ببیند، به تنهایی حجت شرعی نیست. ملاک برای حجیت یک مسأله، شرع است.

وی گفت:‌ اگر هزاران نفر چیزی را ببینند، نمی‌تواند ملاک باشد، برای اینکه حتماً آن حقیقت بوده است. بلکه بیان آیات و روایات ملاک است. هر آنچه فرد ببیند، باید به آیات و روایات عرضه شود. اگر عالمان راستین آن را تأیید کنند، می‌توان برای فرد شاهدی حقیقی باشد.

حجت‌الاسلام عجمی با بیان اینکه رسانه خود به خود، مرجع است، اظهار داشت: افرادی که به رسانه می‌آیند نیز خود به خود مورد توجه قرار می‌گیرند. اما همه ما و این عزیزان به حال می‌رسیم نه مقام. علمای راستین به مقام می‌رسند، ثابت هستند، می‌توانند ملاک باشند و بتوانند حقیقت را از غیر آن تشخیص دهند. این عزیزان فقط نقل‌کننده آنچه دیده‌اند هستند و نمی‌توانند و نباید مرجع پرسش‌های دینی شود.

وی ادامه داد:‌ حتی در مورد آنچه دیده‌اند، نیز فقط دیده‌اند و نمی‌توانند کامل همه مسائل و جزئیات را تشخیص دهند. چه بسا چیزی را ببیند اما حتماً مانند خواب، نیاز باشد، معبر و عالم وارسته‌ای حقیقت آن را بیان کند. مانند تعبیر خواب که چه بسا امری به ظاهر بد، تعبیر بسیار خوبی داشته باشد و تشخیص آن از هر کسی بر نمی‌آید.