به گزارش چغادک نیوز به نقل از ایسنا: سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ آغاز شده و درهای مدارس از فردا به روی دانش‌آموزان گشوده می‌شود. علی‌رغم تلاش وزارت آموزش‌ و پرورش برای تداوم جریان آموزش با روش‌های ترکیبی، طی ماه‌های گذشته همواره نسبت به بروز اختلالات و مشکلات عاطفی و دور ماندن بچه‌ها از فراگیری مهارت‌های اجتماعی از سوی دست‌اندرکاران نظام تعلیم و تربیت هشدار داده شده است.

با چند خانواده درباره مشکلاتی که برای فرستادن فرزندشان به مدرسه دارند صحبت‌کردیم؛ آنها کودکانی دارند که یا برای رفتن به مدرسه مقاومت می‌کنند و یا مشتاق ورود به مدرسه‌اند، اما خانواده‌ها نگران کنترل رفتارهای عصبی آنها در کلاس درس هستند.

کسی از مدرسه با من صحبت نکنه!

مادر یک دانش‌آموز پسر که فرزندش امسال به کلاس پنجم می‌رود و در یک مدرسه دولتی در منطقه ۱۴ تهران ثبت‌نام کرده‌است، به دوران تحصیل بیش از دوساله فرزندش در دوران کرونا اشاره و اظهار می‌کند: پسرم کلاس اول و تا نیمه کلاس دوم را به مدرسه می‌رفت اما با شیوع کرونا، مانند همه دانش آموزان دیگر خانه نشین شد و از طریق شاد درس می‌خواند. متاسفانه آن اوایل، اصلا سر کلاس آنلاین نمی‌نشست. خودم به جایش سرکلاس حضوری می‌زدم، گاهی مشق‌هایش را می‌نوشتم و اگر معلم می‌خواست سوال بپرسد، از خواب بیدارش می‌کردم.

او ادامه می‌دهد: تمرکز پسرم از ابتدا هم کمی پایین بود و با این تعطیلی‌ها خیلی آسیب خورد، پایه‌اش ضعیف شد و به همین خاطر در تابستان در کلاس‌های تابستانی هم شرکت کرد.

از او سوال می‌کنم آیا پسرت برای شروع سال تحصیلی آماده شده و مشتاق است که به مدرسه برگردد؟ که در پاسخ می‌گوید: عادت کرده صبح‌ها تا ۱۰ بخوابد و مخالف رفتن به مدرسه است و به فضای قبلی عادت کرده است.

این مادر البته یک نگرانی شخصی از بازگشایی مدارس هم دارد و می‌گوید: ۱۴ فروردین که مدرسه‌ها را باز کردند، چیزهای عجیبی می‌دیدیم و می‌شنیدیم. رفتار بچه‌ها عوض شده بود و همدیگر را در زنگ تفریح می‌زدند. به همین خاطر وحشت پسرم از مدرسه رفتن بیشتر شده است. ایرادی که تعطیلی‌ها داشتند این بود که بچه‌ها را مدرسه گریز کرد.

وی می‌افزاید: البته این موضوع تا حدود زیادی بستگی به فضای مدرسه هم دارد. پسرم ۴۰ همکلاسی دارد و معلم برای اینکه بتواند کلاس را اداره کند فرصتی برای ارتباط برقرار کردن با تک تک بچه‌ها ندارد اما در مدرسه‌هایی که جمعیت بچه‌ها کمتر باشد فرصت رسیدگی بیشتر است.

به گزارش ایسنا، مادر یک کلاس اولی هم که فرزندش به صورت حرفه‌ای ورزش می‌کند می‌گوید: برای بردن پسرم به مدرسه از حالا دچار چالش شده‌ام. چندمرتبه جملاتی شبیه «کسی از مدرسه با من صحبت نکنه»، «برم مدرسه خسته می‌شم دیگه نمی‌تونم ورزش کنم»، «پس حالا که اینطور شد میرم مدرسه ولی نمره کم می‌گیرم» از او شنیده‌ام و می‌دانم عادت کردنش به مدرسه در روزهای اول کمی سخت خواهد بود.

با پدر یک دختربچه کلاس سومی هم صحبت می‌کنم؛ به مراتب نگران‌تر از والدین دیگر به نظر می‌رسد. فرزندش کلاس اول و دوم را آنلاین خوانده و چون در مدرسه پرجمعیتی تحصیل می‌کرده، برخلاف برخی مقاطع زمانی که بچه‌ها را با رعایت فاصله فیزیکی به صورت شیفتی به مدرسه می‌فرستادند، کمتر امکان حضور و تعامل در کلاس درس را یافته است.

او می‌گوید: در این دوسالی که گذشته همسرم مرتب در حال تمرین و کار کردن با دخترمان بود و اجازه ندادیم عقب بماند. حالا هم مشتاق رفتن به کلاس درس است. هر روز لوازم‌التحریرش را روی زمین می‌چیند، همه را نگاه می‌کند و با ذوقی کودکانه دوباره همه را در کوله‌پشتی‌اش جمع و سوال می‌کند «پس کی باید برم مدرسه؟» با این حال نگران رفتارهایش در کلاس درس و از سوی مقابل برخورد همکلاسی‌هایش با همدیگر هستم. دخترم کمی منزوی شده و گاهی رفتارهای پرخاشگرانه از خودش نشان می‌دهد. امیدوارم این مشکل در مدرسه با مدیریت معلمش حل شود و با چالش روبه‌رو نشویم.

لزوم آمادگی هر ۳ ضلع مدرسه، خانواده و دانش‌آموز

دکتر محمدرضا سهیلی صوفیانی، روانشناس خانواده و مدرس رسمی کشوری انجمن اولیاء و مربیان آموزش و پرورش درباره ملزومات ورود به سال تحصیلی جدید و آمادگی برای استقبال از مهر، به ایسنا می‌گوید: استقبال از بازگشایی مدارس در شرایط پساکرونایی تنها منحصر به وزارت آموزش و پرورش و مدیران مدارس نیست، بلکه باید از سه جنبه مختلف مورد توجه قرار بگیرد؛ مدرسه و معلمان، خانواده و خود دانش‌آموزان سه ضلع آموزش عمومی رسمی هستند که هرکدام باید به طور جداگانه برای ورود به سال تحصیلی جدید آماده باشند.

وی افزود: علاوه بر این، ارگان‌ها و نهادهای بیرونی نظیر شهرداری و پلیس راهور نیز باید در تمهید مقدمات جهت کنترل ترافیکی و حمل و نقل عمومی ایفای نقش کرده و در کاهش اضطراب دانش آموزان و خانواده‌ها اثرگذار باشند.

سهیلی با بیان اینکه وزارت آموزش‌وپرورش که شامل تمام ارکان آموزش‌وپرورش می‌شود، پروژه مهر را از چندماه گذشته کلید زده و دستورالعمل‌هایی برای ثبت‌نام و بازگشایی مدارس وضع و ابلاغ کرده است گفت: این مهم، جزو وظایف مدیران مدارس است و به آن عمل می‌کنند. طی دو سال و نیم گذشته، مدیران تجارب خوبی کسب کرده‌اند که می‌توانست در پروژه مهر دیده و استفاده شود.

مدرس رسمی کشوری انجمن اولیاء و مربیان آموزش و پرورش افزود: مدیران مدارس قطعاً دستورالعمل‌های بهداشتی دوران کرونایی را در سال تحصیلی جدید هم اجرا خواهند کرد. ما یک بار تجربه بازگشایی سراسری را از ۱۴ فروردین امسال داشته‌ایم و مدارس حدود سه هفته باز بودند. گزارش‌های خوبی از رعایت پروتکل‌ها وجود داشت که نشان می‌داد عوامل مدرسه شرایط را آگاهانه با شرایط کرونایی ترکیب می‌کنند تا بتوانند سلامت دانش‌آموزان را حفظ کنند.

تمرین دوباره مهارت‌های اجتماعی

سهیلی در ادامه بر ضرورت آموزش مهارت‌های اجتماعی به دانش‌آموزان تاکید کرد و گفت: آموزش مهارت‌های اجتماعی در ایام کرونا مغفول ماند. در زمان حال، باید تلاش کنیم  دانش‌آموزان مهارت‌های اجتماعی را که در این سال‌ها تمرین نکرده‌اند در قالب برنامه‌های آموزشی مدرسه، مجدد تمرین کنند که با استفاده از روش تدریس مشارکتی و گروهی امکان‌پذیر است.

وی به تدارک برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌های کشور به ویژه صداوسیما نیز اشاره و تاکید کرد که همه چیز از  سطح مدرسه گرفته تا سرویس مدارس و … باید به گونه‌ای مهیا باشند که اضطراب مضاعفی به دانش‌آموزان وارد نشود. همچنین خوب است که در روزهای ابتدایی آغاز به کار مدارس، جلسات آموزش‌ خانواده متناسب با رویکردها و اهداف هر مدرسه‌ای برگزار شود.

انتظار معلم‌ها بالا نباشد؛ تکلیف اضافه به دانش‌آموز ندهید

این روانشناس خانواده در ادامه توصیه‌هایی برای معلمان داشت و گفت: معلمان باید به این نکته توجه داشته باشند که از دادن تکالیف اضافه به دانش‌آموزان خودداری کنند، زیرا آنها در دوران آموزش غیرحضوری چندان با انجام تکالیف آشنا نبودند و وقفه‌ای در آموزش حضوری افتاده است. برای کاهش اضطراب دانش‌آموزان، توقعات و انتظارات زیاد از آنها نداشته باشند. سطح انتظار از دانش آموزان به ویژه در هفته‌های ابتدایی سال تحصیلی نباید بالا باشد.

سهیلی افزود:‌ معلمان از روش‌های تدریس انعطاف‌پذیر و متنوع استفاده کنند، زیرا کنش متقابل بین دانش‌آموزان و معلم در دوران کرونا به‌طور کامل برقرار نبوده و اکنون شاید نتوانند موارد خواسته شده را به‌ طور کامل اجرا کنند و ممکن است انتظارات معلمان محقق نشود.

آشفتگی و بی‌نظمی؛ چالش بزرگ مواجهه با دانش‌آموزان

مدرس رسمی کشوری انجمن اولیاء و مربیان آموزش و پرورش با بیان اینکه شرایط روحی و روانی سختی را در ایام کرونا پشت سرگذاشتیم و مشکلات بسیاری را به‌عنوان روانشناس در کلینیک‌های مشاوره و در مشاوره‌های تلفنی شاهد بودیم گفت:‌ در کنار اختلالات و مشکلات اضطرابی، آشفتگی و بی نظمی در دانش‌آموزان مشهود بود. بسیاری از فرزندان ما از حالت انضباط مدرسه‌ای خارج شده بودند و خانواده‌ها با آنها در چالش بودند. یک موضوع دیگر، تنظیم ساعت خواب بود. خیلی از بچه‌ها در سنین مختلف به‌ویژه نوجوانی “شب‌ بیدار باش” شده بودند

ساعت خواب بچه‌ها را تنظیم کنید

وی افزود: لازم بود در هفته آخر شهریور ماه، ساعت‌ خواب شبانه به‌گونه‌ای در خانه تنظیم شود که فرزندان ساعات طولانی بیدار نمانند تا بتواند صبح اول وقت بیدار شوند. همچنین خوب است که خانواده‌ها صبحانه را زودتر آماده کنند تا وضعیت جسمانی فرزندان ما در مدرسه پایدار باشد. تغذیه مناسب دانش‌آموزان در ایام مدرسه، حائز اهمیت است.

افزایش مراجعه به مراکز مشاوره

سهیلی با اشاره به اینکه ممکن است در این ایام، مراجعه به مراکز مشاوره زیاد شود که طبیعی است، زیرا بعضا خانواده‌ها نیاز به مداخلات جدی روان‌شناختی پیدا می‌کنند گفت: متأسفانه به جهت شرایط کرونایی امکان دریافت مشاوره آنلاین فراهم بوده، ولی احتمالاً خانواده‌ها با چالش‌های جدی درزمینهٔ تحصیلی و عاطفی روبه‌رو خواهند شد که حضور مشاوران در مدارس می‌تواند از بار این مشکلات بکاهد. درصورتی‌که نیاز جدی باشد می‌توان مداخلات را در مراکز معتبر روانشناسی ادامه داد.

وی توصیه‌هایی نیز برای خانواده‌ها داشت و گفت: احتمالا خانواده‌ها در دوماه اول سال تحصیلی یعنی در مهر و آبان با چالش‌های متعددی مواجه باشند که مواجهه با آنها نیازمند صبوری، درایت و تدبیر است. توصیه‌ام این است که خانواده‌ها در تله درگیری‌ و مشاجره لفظی با فرزندانشان گرفتار نشوند و تا جایی که می‌توانند با صبوری و روش‌های تربیتی مناسب این مرحله را پشت سر بگذارند.

خانواده‌ها با بچه‌ها مدارا کنند

این روانشناس خانواده افزود: آنجا که لازم است والدین با درایت عمل کنند عجله نداشته باشند. ممکن است دانش‌آموز افت تحصیلی داشته باشد و یا در انجام تکالیف کوتاهی‌هایی داشته باشد. توصیه‌ام این است هماهنگی لازم با مدرسه شود و جلسات انجمن اولیاء و ارتباط معلم‌ها با والدین بیشتر شود تا بتوان بر این مشکلات غلبه کرد. هیچ مسئله پیچیده تربیتی در مدرسه وجود ندارد که با همکاری والدین و اولیای مدرسه حل نشود. این همکاری در این ایام ضروری و لازم است.