آنچه که واقعیت‌های میدانی صحنه نبرد گویای آن است که اوکراین به عنوان کشور تعریف شده در «خارج نزدیک» از نگاه فدراسیون روسیه، به واسطه همین نزدیکی روزافزون با غرب و تکاپو برای پیوستن به ناتو و پیمان‌های ضد روس، اکنون صحنه تقابل و رویارویی نظامی با همسایه شرقی خود شده است.
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه اواخر بهمن‌ماه ۱۴۰۰ یعنی چند روز قبل از شروع عملیات نظامی علیه اوکراین (در پنجم اسفند ۱۴۰۰)، با ابراز نگرانی از گسترش ناتو به عنوان مهم‌ترین پیمان نظامی و سیاسی غرب که برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی سابق تأسیس شده، گفته بود که هیچ کشور شوروی سابق از جمله اوکراین نباید به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی درآید.
سابقه درخواست اوکراین برای پیوستن به ناتو
پیمان آتلانتیک شمالی سال ۱۹۴۹ میلادی (فروردین ۱۳۲۸ شمسی ) از سوی ۱۲ کشور موسس به عنوان یک پیمان نظامی برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی سابق به امضا رسید . این معاهده که مفاد بلند بالایی ندارد امضاکنندگان را متعهد می‌کند که در صورت تهدید هر یک از اعضا به حمایت از آن عضو اقدام کنند.
در ماده پنج این معاهده آمده است: حمله مسلحانه به یک عضو ناتو حمله به همه اعضا تلقی می‌شود.
این ماده نخستین بار پس از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر بر ضد اهدافی در خاک ایالات متحده در سال ۲۰۰۱ مورد استناد قرار گرفت و لشکرکشی آمریکا و متحدانش به افغانستان را در پی داشت.
با وجود آنکه سنگ بنای ناتو با محوریت مقابله با اتحاد جماهیر شوروی سابق بود، اما این پیمان بعد از فروپاشی این اتحادیه متلاشی یا محدود نشد، بلکه بر شمار اعضای آن افزوده شده است.
در چارچوب ساختار ناتو، اعضای آن، این امکان را دارند تا سایر کشورهای اروپایی را به پیوستن به این پیمان دعوت کنند.
پس از درخواست سال ۲۰۰۸ اوکراین برای عضویت در ناتو، برنامه عملی اقدام برای عضویت به این کشور ارائه نشدبنابر این چارچوب، کشورهای دعوت شده و متقاضی برای آنکه نامزدی آنها مورد توجه قرار گیرد باید به صورت بالقوه از ظرفیت‌های لازم برای پیوستن به ناتو برخوردار باشند و در جهت منافع و امنیت اروپا-آتلانتیک گام بردارند.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در نشست سال ۲۰۰۸ خود که در بخارست برگزار شد از تمایل اوکراین و گرجستان برای پیوستن به این پیمان و عضویت در ناتو استقبال کرد.
این در حالی است که پس از آن برنامه عملی اقدام جهت عضویت به این کشورها پیشنهاد و ارائه نشد و اعضای ناتو اعلام کردند که باید به «برخی سوال ها و ابهام‌های باقی‌مانده» در خصوص این درخواست‌ها پاسخ دهند.
در این شرایط، مقامات اوکراین همواره گفته اند که تمایل برای عضویت در ناتو در قانون اساسی اوکراین مورد تاکید قرار گرفته است و هیچ گونه موضع گیری و اظهار نظر آنها نمی تواند با این بند قانون اساسی این کشور مغایرت داشته باشد.
آیا اوکراین قبل از جنگ، واجد شرایط پیوستن به ناتو بود؟
قبل از آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین، برخی تحلیلگران از جمله رافائل لاس عضو شورای روابط خارجی اروپا در سخنانی اظهار کرده بودند که اوکراین معیارهای لازم برای عضویت در ناتو را در اختیار ندارد.
این عضو شورای روابط خارجی اروپا گفته بود: کشورهای متقاضی باید در بعد سیاسی، دست به اصلاحات مورد تاکید در برنامه اقدام عضویت بزنند و در بعد نظامی، نیز از شرایط لازم برای تقویت امنیت پیمان و نه لطمه زدن به آن برخوردار باشند.
رافائل لاس عضو شورای روابط خارجی اروپا (قبل از جنگ): اوکراین معیارهای لازم برای عضویت در ناتو را ندارداین اظهارنظر بهمن ۱۴۰۰ زمانی مطرح شد که روسیه اعلام کرده بود که تضمین ها و درخواست‌های امنیتی را برای ایالات متحده آمریکا فرستاده و در آن بر توقف هرگونه رزمایش نظامی ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه و همچنین خروج نیروهای این سازمان از اروپای شرقی تاکید کرده است.
منابع خبری در آن زمان از رئیس‌جمهور روسیه چنین نقل قول کردند که قدرت‌های غربی از متحدان خود برای محاصره روسیه استفاده می‌کنند. از این رو، مسکو خواهان آن است که ناتو فعالیت‌های نظامی خود در اروپای شرقی را متوقف کند.
رئیس جمهور روسیه افزوده بود: آمریکا در سال ۱۹۹۰ تضمین داده ناتو به سمت شرق گسترش نیابد، اما این قول، شکسته شده است.
آیا اوکراین در حال جنگ قادر به پیوستن به ناتو است؟
بنا بر ماده پنج معاهده پیمان آتلانتیک شمالی، حمله مسلحانه به یک عضو ناتو حمله به همه اعضا تلقی می‌شود؛ نکته مهم در این عرصه این است که پیوستن اوکراین در حال جنگ به ناتو بنا بر این ماده، به طور خودکار زمینه ساز گسترده شدن دایره جنگ روسیه و اوکراین به سرزمین‌های دیگر عضو ناتو است.
پیمان آتلانتیک شمالی در بحران اوکراین تاکنون از ورود تشکیلاتی به حمایت از «کیف» خودداری کرده است و در عین حال، اوکراین از حمایت‌های نظامی و پشتیبانی در قالب همکاری‌های دو یا چند جانبه با کشورهای عضو ناتو برخوردار شده است.
پیوستن اوکراین در حال جنگ به ناتو بعید به نظر می رسد، چرا که در این صورت، ناتو به صورت خودکار وارد جنگ با روسیه می شوداین حمایت ها به ویژه پس از آموزش خلبانان اوکراینی برای پرواز با جت های جنگنده اف ۱۶ با اعتراض روسیه روبرو شد و مسکو به ناتو یادآور شد که این اقدامات، دخالت مستقیم اعضای پیمان ناتو در جنگ اوکراین تلقی می شود.
در سوی دیگر، دبیر کل پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در واکنش به این بیانیه دولت روسیه گفت: آموزش خلبان‌های اوکراینی برای پرواز با جت‌های جنگنده اف-۱۶ به این معنا نیست که ناتو یک طرف درگیر در جنگ اوکراین است.
ینس استولتنبرگ افزود: اوکراین حق دفاع از خود را دارد و ما نیز از این کشور در مقابل روسیه حمایت خواهیم کرد ولی این کمک باعث نخواهد شد که ناتو به یک طرف درگیر در جنگ تبدیل شود.
رسانه‌ها همچنین در مقطعی دیگر از قول دبیرکل ناتو نوشتند: اوکراین نمی تواند در حالی که درگیری روسیه و اوکراین در جریان است، به این ائتلاف بپیوندد.
تکرار درخواست محال
با این حال، رئیس‌جمهور و دیگر مقامات اوکراین، در اظهارنظرهای خود، همواره خواهان عضویت در ناتو و شتاب بخشی به فرایندهای آن شده‌اند.
از آن جمله، ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین ۱۳ خرداد ۱۴۰۲ گفت: تنها عضویت کامل در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) می‌تواند به معنای واقعی از این کشور محافظت کند و از این رو اوکراین به تلاش برای دریافت ضمانت‌های امنیتی از سوی غرب ادامه می‌دهد.
به گزارش منابع خبری، زلنسکی گفت: تعهدات کنونی اعضای ناتو برای دفاع از یکدیگر «بهترین ضمانت امنیتی برای اوکراین» خواهد بود.
اشاره زلنسکی به ماده ۵ پیمان ناتو است که حمله به یک کشور عضو این ائتلاف نظامی را به مثابه حمله به همه آنها قلمداد می کند.
زلنسکی در عین حال تایید کرد که محال است کشورش تا وقتی درگیری مسلحانه با روسیه تمام نشده بتواند به عضویت ناتو در آید.
با این حال، روزنامه روسی کامرسانت از قول آندری یرماک رئیس دفتر رئیس جمهور اوکراین نوشت: پیوستن «کی‌یف» به ناتو می تواند یک عامل کلیدی برای پایان دادن به این جنگ باشد. این دقیقا همان واقعیتی است که دنیای مدرن به آن نیاز دارد. چون سیستم امنیتی قبلی در اروپا بی اثر شده است. همه ما آن را در ۲۴ فوریه (آغاز عملیات نظامی روسیه در اوکراین) دیدیم. اروپا به جهانی امن نیاز دارد و انجام این کار بدون اوکراین غیرممکن است.
نیاز به حمایت ۱۳ کشور دیگر
پیش از این، روسلان استفانچوک رئیس پارلمان اوکراین گفته است: از ۳۱ کشور عضو ناتو، ۱۸ کشور از ورود اوکراین به این ائتلاف حمایت می کنند.
به گفته وی، مقامات اوکراینی جایگزین دیگری برای موضوع پیوستن به بلوک نظامی-سیاسی نمی بینند.
سخنان رئیس پارلمان اوکراین نیز گویای اذعان سیاستمداران این کشور به در پیش روی بودن راه طولانی برای عضویت در ناتو است.
شرط دشوار در مسیر عضویت
سفیر اوکراین در آمریکا: محدودیت فعلی برای پیوستن به ناتو را به عنوان کشور در حال جنگ درک می کنیم اما این محدودیت، منطقی نیستاوکسانا مارکارووا سفیر اوکراین در آمریکا نیز با بیان اینکه «زمان بحث درباره جزئیات عضویت اوکراین در ناتو فرا رسیده است.»، در عین حال، به چالش فراروی کشورش در این راستا اشاره کرد، چالشی که به سازوکار عضویت در ناتو مرتبط است و اینکه کشوری که درخواست عضویت در این پیمان نظامی را دارد، نباید در زمان درخواست، درگیر جنگ باشد.
ماراکارووا درگفت وگو با سی‌بی‌اس نیوز با بیان اینکه همه ما مشتاقانه منتظر نشست سران ناتو هستیم، افزود: عضویت کی‌یف در ناتو آرزوی قلبی ما است و اکثریت مردم اوکراین از آنها حمایت می‌کنند.
مارکارووا خاطرنشان کرد: اگرچه اوکراین محدودیت‌های فعلی برای پیوستن به ناتو را به عنوان کشوری در حال جنگ درک می‌کند اما من فکر می‌کنم که این محدودیت، منطقی نیست چرا که روسیه با توجه به همین شرط و محدودیتی که ناتو برای پذیرش اعضای جدید قائل شده است (درگیر نبودن در یک جنگ جاری)، برای حمله به اوکراین در زمانی که ما بخشی از ناتو نبودیم، سوءاستفاده کرد.
انگلیس: عضویت اوکراین در ناتو، در آینده نزدیک نخواهد بود
و اما مقامات انگلیس به عنوان یکی از حامیان تسلیحاتی اوکراین در مواجهه نظامی با روسیه نیز تأکید دارند که پیوستن اوکراین به ناتو در آینده نزدیک نخواهد بود.
ریشی سوناک نخست وزیر انگلیس از اعضای ناتو پیش تر اعلام کرده بود که لندن تسلیحات با برد بالا را در اختیار اوکراین قرار داده است و اولین کشوری بود که تانک‌های اصلی جنگ را به کی‌یف تحویل داد.
بن والاس وزیر دفاع انگلیس اخیرا در پاسخ به پرسشی درباره چشم‌انداز پیوستن اوکراین به ناتو، با اشاره به اختلافات ادامه‌داری که در مورد مسیر الحاق کی‌یف به پیمان آنتلانتیک شمالی وجود دارد، گفت: ناتو نباید اشتباهات گذشته اتحادیه اروپا در وعده دادن بیش از حد به متقاضیانی مانند اوکراین را (در مورد پذیرش درخواست الحاق آنها) تکرار کند.
وزیر دفاع انگلیس: پیوستن اوکراین به ناتو در آینده نزدیک اتفاق نخواهد افتادوی با تاکید بر اینکه پیوستن اوکراین به ناتو در آینده نزدیک اتفاق نخواهد افتاد، افزود: اگر بخواهم واقع‌بین باشم، باید بگویم که عضویت کی‌یف در ناتو در نشست سران ناتو که قرار است تابستان امسال در ویلنیوس (پایتخت لیتوانی) برگزار شود، اتفاق نخواهد افتاد.
وزیر دفاع انگلیس در عین حال خاطرنشان کرد: تعدادی از کشورها آماده بستن پیمان‌های دفاعی متقابل دو جانبه یا چند جانبه با اوکراین و متعهد به اجرای برنامه‌های بلندمدت برای ارتقای توان نظامی این کشور هستند تا مطمئن شوند که اگر روسیه یا هر کشور دیگری بخواهد بار دیگر در آینده به اوکراین حمله کند، بهای گزافی پرداخت خواهد کرد.
والاس گفت: کشورهای غربی بدون اینکه مقامات کی‌یف را برای انجام مذاکره با روسیه یا دادن امتیاز به مسکو تحت فشار قرار دهند، با ارائه تسلیحات و کمک‌های مالی به اوکراین به حمایت خود از این کشور ادامه خواهند داد.
زنگ خطر پایان زرادخانه حامیان «کیف»
وزیر دفاع انگلیس در عین حال تصریح کرد: همه کشورهای حامی اوکراین از این موضوع آگاه هستند که تجهیزات نظامی قابل اهدای آنها به اوکراین در حال تمام شدن است و این به معنای آن است که انگلیس و سایر کشورهای حامی کی‌یف مجبور به خرید تجهیزات نظامی جدیدی هستند تا ذخایر زرادخانه‌های تسلیحاتی خود را تکمیل کنند.
اختلاف نظر در ناتو درباره اوکراین
در این میان، خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی نوشت: سران سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) راه‌هایی را برای تضمین این که اوکراین بعد از پایان جنگ مورد حمله دوباره روسیه قرار نمی‌گیرد، در نشست آتی خود در تابستان امسال بررسی می‌کنند.
دبیرکل ناتو در این باره گفت: در حالی که ناتو اعطای ضمانت های امنیتی بیشتر به اوکراین را بررسی می کند نگران انجام اقدامی است که می تواند این سازمان را به درگیری گسترده تر سوق دهد.
پولیتیکو نیز در این باره نوشت: اعضای پیمان آتلانتیک شمالی بر سر وعده هایی که باید در اجلاس آتی در ویلنیوس پایتخت لیتوانی به اوکراین داده شود، اختلاف نظر دارند.
در این مقاله آمده است: اعضای ناتو در حال حاضر در مورد نحوه پاسخگویی به درخواست های اوکراین در ویلنیوس اختلاف نظر دارند.
نشریه پولیتیکو: کشورهای اروپای شرقی طرفدار این هستند که کیف بداند که در مسیر پیوستن به ناتو حرکت می کند. همتایان اروپایی غربی آنها به نوبه خود معتقدند که بحث های جدی درباره عضویت باید تا پایان درگیری در اوکراین متوقف بماند.به نوشته این نشریه، کشورهای اروپای شرقی طرفدار این هستند که کیف بداند که در مسیر پیوستن به این ائتلاف حرکت می کند. همتایان اروپایی غربی آنها به نوبه خود معتقدند که بحث های جدی درباره عضویت باید تا پایان درگیری در اوکراین متوقف بماند.
تحلیل‌گر پولیتیکو افزوده است: ایده‌هایی که برای پاسخ به خواسته‌های کیف ارائه شد، از تصویب بیانیه‌ای در مورد اوکراین در اجلاس سران گرفته تا ایجاد شورای جدید اوکراین-ناتو را شامل می‌شود.
پیش از این، وال استریت ژورنال گزارش داده بود که در نشست آتی سران ناتو در ویلنیوس، قرار است یک نهاد جدید – شورای اوکراین-ناتو ایجاد شود. انتظار می‌رود که این ایده به راهی برای عضویت «کی‌یف» در ائتلاف در آینده تبدیل شود. اوکراین این حق را پیدا خواهد کرد که به شورای مذکور مراجعه کند و درخواست کمکی کند که توسط تک تک کشورهای عضو ارائه خواهد شد.
و اما خبرگزاری رویترز در گزارشی با اشاره به نشست آتی وزیران امور خارجه کشورهای عضو ناتو نوشت: احتمال پیوستن اوکراین به ناتو بسیار کم است.
این رسانه غربی افزود: وزیران امور خارجه کشورهای عضو ناتو تلاش خواهند کرد تا اختلافات در مورد درخواست عضویت اوکراین را برطرف کنند، زیرا متحدان بر سر درخواست ها برای ارائه نقشه راه عضویت به کیف در نشست ژوئیه اختلاف نظر دارند.
تحلیل‌گر رویترز در ادامه نوشت: ناتو درخواست اوکراین برای عضویت سریع را نپذیرفته است، زیرا کشورهای غربی مانند ایالات متحده و آلمان نگران اقداماتی هستند که آنها می ترسند این اتحاد را به جنگ با روسیه نزدیک‌تر کند.
ناتو، خط قرمز نخبگان روسیه
در همین حال، روزنامه Yeni Şafak ترکیه در مطلبی نوشت: که ناتو در نشست آتی سران خود در لیتوانی در حال آماده شدن برای اتخاذ یک طرح واکنش به حمله احتمالی روسیه – برای اولین بار از زمان جنگ سرد است.
این روزنامه نوشت: نیمی از اعضای پیمان آتلانتیک شمالی قبلاً اعضای پیمان ورشو به رهبری اتحاد جماهیر شوروی بودند و “دشمنان” ناتو بودند. اما از آن زمان به بعد، مفاهیم «دشمن» و «دوست» تغییر کرد، آمریکایی‌ها به قول خود به روس‌ها مبنی بر اینکه ناتو یک اینچ گسترش نخواهد یافت، عمل نکردند و با روسیه به‌عنوان «کشور درجه سه» رفتار کردند. روس ها هم این را تحمل نکردند. نویسنده مقاله افزوده است: این همان چیزی است که نقش تعیین کننده ای در رشد بی سابقه جایگاه ولادیمیر پوتین داشت.
این روزنامه چاپ ترکیه نوشت: آمریکا و ناتو همیشه به عضویت اوکراین و گرجستان در ناتو چراغ سبز نشان داده اند. اعتقاد بر این است که سیاست موسوم به «درهای باز» ناتو زمینه را برای بحران گرجستان در سال ۲۰۰۸ و درگیری نظامی روسیه و اوکراین که در سال ۲۰۲۲ آغاز شد، فراهم کرد.
به نوشته این روزنامه، در سال ۲۰۰۸، ناتو وعده داد که اوکراین دیر یا زود عضو این ائتلاف خواهد شد و در آن زمان ویلیام برنز سفیر سابق آمریکا در روسیه و مدیر کنونی سیا در این باره به واشنگتن هشدار داد. طبق سند منتشر شده توسط ویکی لیکس، برنز به عنوان رئیس وقت هیأت دیپلماتیک در پیام خود به واشنگتن به این واقعیت توجه ویژه ای داده است که پذیرش اوکراین در ناتو واضح ترین خط قرمز، نه تنها برای پوتین، بلکه برای کل نخبگان روسیه است.
ارتش اوکراین در تدارک استانداردهای ناتو
در این شرایط، برخی منابع خبری گزارش دادند که وزارت دفاع اوکراین مدیریت پرسنل نیروهای مسلح این کشور را بر استانداردهای ناتو منطبق خواهد کرد.
این منابع به نقل از کانال تلگرامی وزارت دفاع اوکراین نوشتند: این وزارتخانه تصمیم گرفته هنجارهای جدید انجام خدمت سربازی شهروندان “در زمان صلح و در دوره های خاص” را با مبنا قرار دادن “استانداردهای مدیریت پرسنل ناتو” تعیین کند.
در این چارچوب، پرسنل نظامی به سمت‌هایی با رده‌های ستادی منطبق با درجات واقعی آنها منصوب می‌شوند و کسانی که دو بار از ترفیع محروم شده اند برای برکناری معرفی می شوند.
گامی برای خنثی سازی تهدیدهای ناتو
از سوی دیگر، بنا به اعتقاد برخی تحلیلگران، روسیه همزمان با جنگ اوکراین، گام هایی را برای خنثی سازی تهدیدهای ناتو برداشته است.
الکساندر سوسنوفسکی سردبیر نشریه اینترنتی World Economy (آلمان) در این باره معتقد است: روسیه با بلاروس در مورد شرایط استقرار تسلیحات هسته ای غیراستراتژیک در خاک خود به توافق رسید. این توافقنامه این فرض را دارد که تمام سیستم ها تحت کنترل فدراسیون روسیه خواهند بود.
وی افزوده است: از سال ۲۰۱۴ در اروپا مدام می گویند: «اوه وحشتناک است! اگر روس ها موشک های اسکندر با کلاهک هسته ای خود را به بلاروس بفرستند چه می شود؟»؛ کارشناسان این را خطرناک ترین لحظه نامیده اند که به ما امکان می دهد در مورد افزایش تنش صحبت کنیم زیرا روسیه قدرت غیرمعمول جدیدی را به دست خواهد آورد. نکته این است که به این ترتیب روسیه تا حدی، نزدیکی ناتو به مرزهای خود را خنثی می کند.
خداحافظی با ایده پیوستن به ناتو، شرط مسکو برای پایان مناقشه
در این شرایط، روزنامه کامرسانت چاپ روسیه نوشت: نمایندگان روسیه و اوکراین خواسته های جدیدی را برای حل و فصل مناقشه دوجانبه رد و بدل کرده‌اند.
به نوشته این روزنامه، میخائیل گالوزین معاون وزیر امور خارجه روسیه این شروط را برای اوکراین چنین اعلام کرده است: توقف عرضه سلاح‌های غربی، رد تمایل به عضویت در ناتو، به رسمیت شناختن «واقعیت‌های سرزمینی جدید»، به رسمیت شناختن زبان روسی به عنوان زبان دولتی و خودداری از پیوستن به اتحادیه اروپا.
به نوشته کامرسانت، میخائیل پودولیاک مشاور رئیس دفتر رئیس جمهور اوکراین نیز به نوبه خود از روسیه خواست تا به منظور دستیابی به صلح، نیروهای خود را از سرزمین هایی که کیف آن ها را متعلق به خود می داند خارج کند، «جنایتکاران جنگی» را تحویل دهد، در قلمرو روسیه منطقه غیرنظامی ایجاد کند و تعدادی از خواسته‌های دیگر.
پازل پیوستن به ناتو و حیات سیاسی زلنسکی
با توجه به آنچه اشاره شد، اوکراین بر سر راه پیوستن به ناتو با موانعی روبرو است که در سازوکارهای این پیمان وجود دارد، از جمله این که در شرایط جنگ نمی تواند به ناتو بپیوندد.
برخی تحلیلگران نیز پاسخ دقیق درباره پیوستن یا نپیوستن اوکراین به ناتو را به سرانجام جنگ کنونی با روسیه موکول می‌کنند، آنجا که شرایط «کی‌یف» در مقام بازنده، مصالحه کننده و یا پیروز میدان نبرد، متفاوت خواهد بود.
چنانچه اوکراین در مقام بازنده یا مصالحه کننده میدان نبرد را ترک کند، به طور طبیعی ناگزیر به پذیرش خواسته های طرف مقابل خواهد بود. یکی از آنها، خواسته روسیه مبنی بر پذیرش واقعیت سرزمین‌های جدید است که از زبان معاون وزارت خارجه این کشور بیان شده است. یعنی دولت زلنسکی بپذیرد که محدوده سرزمینی اوکراین، منهای سرزمین های تصرف شده توسط روسیه در درگیری کنونی است که بحران سیاسی برای زلنسکی و یارانش در کشورشان پدید خواهد آورد.
در هنگامه موج حمایت تسلیحاتی برخی کشورهای غربی از اوکراین، یاچک ساریوس ولسکی نماینده لهستان در پارلمان اروپا به نشریه اکسپرس انگلیس گفته است: آلمان و فرانسه، «اشتیاق زیادی برای پایان جنگ دارند اما آشکارا اعلام نمی‌کنند» وی افزود: «به نظرم تمام رویاهای امانوئل مکرون و اولاف شولتز این است که به بهای واگذاری بخشی از خاک اوکراین، صلح حاصل شود و درگیری‌ها متوقف شود.» این اظهارات، علامت خوبی برای هیات حاکمه «کی‌یف» نیست.
از نگاه برخی تحلیلگران، پیوستن اوکراین به ناتو حتی در صورت پیروزی این کشور در رویارویی با روسیه با اما و اگرهایی روبرو است.
از نگاه یک دیپلمات روسیه،این کشور هنوز اقدام‌های خیلی جدی در جنگ اوکراین را آغاز نکرده است. آندری کلین سفیر روسیه در انگلیس در مصاحبه با شبکه خبری «بی‌بی‌سی» گفته است: مساحت روسیه ۱۶ برابر بیشتر از اوکراین است و ما منابع گسترده‌ای در دسترس داریم. این تصور بسیار اشتباهی است که احتمال پیروزی در جنگ برای اوکراین وجود دارد.
با این وجود، اگر سخن رئیس پارلمان اوکراین صحیح باشد و ۱۸ کشور از ۳۱ کشور عضو ناتو با پیوستن این کشور به این پیمان موافق باشند، این کشور با چالش‌هایی در ترغیب سایر اعضا به موافقت با درخواست خود مواجه خواهد بود.
اظهارات برخی صاحب نظران غربی گویای آن است که راه برای پیوستن اوکراین آنچنان که تصور می شود، هموار نیست. در این زمینه یان پاریس وزیر دفاع اسبق لهستان به نشریه اکسپرس گفته است: آخرین اظهار نظر رئیس جمهوری فرانسه، دید من را نسبت به او منفی کرد. مکرون گفت کشورهای اروپای شرقی خوب مسلح هستند و شاید باید خلع سلاح شوند. این درحالی است که او دو سال پیش نیز اعلام کرد ناتو دچار مرگ مغزی شده و به‌نظرم، وضعیت فعلی را درک نمی کند.
به هر ترتیب، در شرایط کنونی، چشم اندازی برای پایان رویارویی روسیه و اوکراین متصور نیست و به گفته تحلیلگران، زلنسکی برای عضویت اوکراین در حال جنگ در تشکیلات ناتو شانسی نخواهد داشت.
