به گزارش چغادک نیوز، سربداران سریالی پربیننده است که در سال‌های ابتدایی دهه ۶۰ ساخته و در همان سال‌ها از شبکه یک سیما پخش شد. این سریال در مجموع به قیام جماعتی به نام سربداران در سده هشتم هجری شمسی علیه استیلای مغول در سرزمین ایران پرداخته است. کارگردانی این مجموعه به عهده محمدعلی نجفی بود. جوان ۳۶ ساله‌ای که قبل از انقلاب، نمایشنامه‌ای با همین نام و با محتوایی متفاوت را در حسنیه ارشاد به روی سن برده بود. نمایشنامه‌ای که فقط یک شب تحمل شد و ساواک جلوی پخش مجدد آن را گرفت. نجفی اما به توصیه برخی افراد از جمله دکتر علی شریعتی، کار هنرهای نمایشی را جدی گرفت.

هر چند نجفی در سال‌های بعد در بیش از ۲۰ فیلم و سریال با عنوان‌هایی چون کارگردان، طراح صحنه، تهیه کننده و بازیگر نقش داشت اما سربداران را می‌توان شاهکاری در بین تمام آثار او دانست.

نجفی در بخش نخست گفت و گوی خود با «پروژه تاریخ شفاهی سینما، تئاتر و سریال ایرنا» به انتخاب تصادفی امین تارخ برای بازی در نقش شیخ حسن جوری اشاره می‌کند، از جواب رد عزت الله انتظامی برای بازی در نقش خواجه قشیری می گوید، از چگونگی راضی کردن فرهاد فخرالدینی برای ساخت موسیقی این مجموعه صحبت و از سختی‌های تهیه این مجموعه یاد می‌کند.

بخش اول این گفت و گو در پی می‌آید:

بازیگران مهم این سریال از جمله علی نصیریان و محمدعلی کشاورز چگونه انتخاب شدند؟

کیهان رهگذار نویسنده سریال سربداران و دستیار کارگردان، نقش قاضی شارح را بر اساس بازی مهدی هاشمی نوشته بود. یک مقداری کمدی هم داشت. برای او توضیح دادم که این نقش اصلا کمدی نیست و اتفاقا بسیار هم جدی و نقش یک مجتهد است. گفتم من برای این نقش یک نفر را بیشتر نمی‌شناسم و آن علی نصیریان است. برای این که چهره‌اش هم مثبت است، هم منفی. تن صدایش را هم می‌پسندم و جایی اگر لازم باشد آواز هم می‌تواند بخواند.

یک مقداری با او بحث کردم و قبول کرد. تا رسیدیم به نقش شیخ حسن جوری. راهگذار با امین تارخ برای نقش محمدبیگ کار کرده بود.

گفتم: من شیخ‌ها را بهتر می‌شناسم. خواهشی از تو دارم. انتخاب شیخ‌ها با من، مابقی با تو. قاضی شارح و شیخ حسن جوری را من انتخاب بکنم

آن موقع مرحوم اکبر عالمی مدیر تولیدمان بود و داشتیم با هم راجع به کاراکتر محمدبیگ با تارخ صحبت می‌کردیم. یک مرتبه اتفاقی در بیرون اتاق افتاد و واکنشی از امین تارخ دیدم که مرا به فکر فرو برد. رو کردم به تارخ و گفتم اجازه می‌دهی یک کم فکر کنم. دارم به نقشی به غیر از محمدبیگ برای شما می‌اندیشم. به شما خبر می‌دهم.

تارخ از اتاق بیرون رفت. کیهان را خواستم. کیهان اکتی کوچ ما بود. یعنی کسی که هم در انتخاب هنرپیشه‌ها کمک می‌کرد هم در تمرین بازیگرها.

به کیهان گفتم برای شیخ حسن خیلی‌ها را تست کرده‌ام از پرویز پورحسینی گرفته تا دیگران. می خواهم نقش را به تارخ بدهم.

کیهان گفت او ژیگول است و به درد این نقش نمی‌خورد.

گفتم: من شیخ‌ها را بهتر می‌شناسم. خواهشی از تو دارم. انتخاب شیخ‌ها با من، مابقی با تو. قاضی شارح و شیخ حسن جوری را من انتخاب بکنم.

کیهان قبول کرد.

تمرین‌های تارخ شروع شد. وقتی به خودش گفتیم اصلا باور نمی‌کرد. البته من قبل آن، بازی‌های او را در دانشکده هنرهای زیبا هم دیده بودم.

من می‌خواستم مرحوم عزت الله انتظامی نقش خواجه قشیری را بازی کند. اما ایشان آمد و مرا بوسید و گفت فعلا تصمیمی به بازی در این نقش ندارد.

اما آقای محمدعلی کشاورز بسیار از این نقش خوشش آمد و استقبال کرد. به نظرم آن هیبتی را هم که می‌خواستم داشت.

اما برای ترکان خاتون خیلی‌ها را تست کردیم ولی کار در نمی‌آمد. تا این که خانم افسانه بایگان را که ۱۹ سال داشت را به من معرفی کردند. یک کم با او کار کردم و به عالمی گفتم از او عکس بگیرد. بینی‌اش حالت خاصی داشت. اکبر گفت این نشانه خوبی است برای آن نقشی که تو می‌خواهی.

به خانم بایگان گفتم بفرمایید با پدرتان برای عقد قرارداد تشریف بیاورید. و با او قرارداد بستیم.

انتخاب مرحوم فیروزبهجت محمدی برای نقش طغای هم خیلی جالب بود. ما محمد مطیع را برای این نقش انتخاب کرده بودیم. مطیع یک دفعه گفت من در فیلم دیگری بازی می‌کنم و نمی‌ رسم. ما ناگزیر بهجت را انتخاب کردیم. اما گریمورمان گفت این ترک است و نمی‌شود او را مغول کرد

برای نقش فاطمه اما من چون به تیپ خیلی اهمیت می‌دادم خانم فاطمه رضایی را انتخاب کردم. وقتی روی اسب می‌نشست خیلی خوش استایل بود. من می‌خواستم زن بودن او مشخص باشد. ده دقیقه از او فیلم گرفتیم ولی از عهده آن برنیامد. به تلویزیون گفتم تنها کسی که می‌تواند این نقش را در بیاورد خانم سوسن تسلیمی است. من مبلغی را برای او در نظر گرفتم. گفت من همان مقداری که برای آقای نصیریان در نظر گرفته‌ای را می‌خواهم. گفتم مطمئنی؟ گفت بله. من هم ماهی ۱۵ هزار تومان برای او نوشتم. وسط ساخت سریال به او گفتم من برای شما ۱۶ هزار تومان در ماه در نظر گرفته بودم ولی حالا آن هزارتومان را به خاطر این که نقش را نسبتا خوب درآوردی به شما کادو می‌دهم.

پرسید از نقش من راضی بودی؟

گفتم: بله، از همه جیر راضی بودم ولی نقشت را خیلی مردانه بازی کردی، من انتظار داشتم زنانه‌تر بازی می‌کردی.

اما انتخاب مرحوم فیروزبهجت محمدی برای نقش طغای هم خیلی جالب بود. من با تئاترهای ایشان از قبل آشنا بودم. ما محمد مطیع را برای این نقش انتخاب کرده بودیم. مطیع یک دفعه گفت من در فیلم دیگری بازی می‌کنم و نمی‌ رسم. ما ناگزیر بهجت را انتخاب کردیم. گریمورمان گفت این ترک است و نمی‌شود او را مغول کرد.

گفتم: ما چیزی داریم به نام طراحی.

ما طرح پوست برای سرش گرفتیم و وسایلی را هم از خارج آوردیم و او شد همان کسی که می‌خواستیم. وقتی او برای اولین بار جلوی دوربین آمد گفتم خدا چقدر ما را دوست داشت که مطیع نیامد.

او خیلی خوب بازی کرد.

بالاترین دستمزد مربوط به سوسن تسلیمی بود