به گزارش چغادک نیوز به نقل از تسنیم، انقلاب اسلامی محل تلاقی تجربه‌‌های علمی ـ عملی با اندیشه‌های اسلامی ـ انسانی در برهه‌ها و مقاطع مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بوده است. همین اتفاق نوین در تاریخ ایران سبب شد برخی نهادهای مردمی با شاکله و هویت همیار و همکار ارگان‌ها حاکمیتی و حکومتی ایجاد شوند، نهادهایی که بر بستر انقلاب و با هدایت و تأسیس انقلابیون راه‌اندازی شدند و در زمره موفق‌ترین تجربه‌های سازمان‌های مردم‌نهاد قرار دارد که در ساختارهای جامعه ریشه دوانده‌اند.

ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند (یا همان ستاد دیه) از جمله این نهادهاست که پایه‌گذار و بنیانگذار آن یعنی شهید سید اسدالله لاجوردی پس از مشاهدات بسیار خود از زندان‌ها به دلیل مسئولیت ریاست بر سازمان‌ زندان‌ها، درد و درمان را با هم شناخت و با همفکری و همیاری دوستان انقلابی خود که جمعی از بازاریان نیکوکار و نیک‌اندیش و البته حلقه اصلی کمیته استقبال از امام خمینی(ره) در بازگشت به وطن در بهمن‌ماه سال ۵۷ بودند، ستاد دیه را راه‌اندازی کرد.

ستاد دیه را می‌‌توان مولود انقلاب اسلامی دانست که در طول سال‌ها خدمت، بیش از ۱۴۰ هزار زندانی جرائم مالی غیرعمد و غیرکلاهبرداری را از بند و حبس رهانیده و به آغوش خانواده و جامعه بازگردانده است. این ستاد همچنین پیگیر تصویب برخی قوانین بازدارنده بوده که با تخمین سرانگشتی، این قوانین سبب شده‌اند صدها هزار نفر به دلیل بدهی‌های ناشی از اقدامات غیرعمد، رَه به زندان نبرند.

برای دانستن تاریخچه، عملکرد و خدمات ستاد دیه از زمان راه‌اندازی تا کنون، با سید اسدالله جولایی، سکاندار ستاد دیه که به‌تازگی مدیرعاملی آن را واگذار کرده است، گفت‌وگویی انجام دادیم که بخش اول آن در اختیار شما قرار دارد.

ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند | ستاد دیه , زندان , سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور , قوه قضائیه , مجلس شورای اسلامی ایران , اتاق بازرگانی ایران , دادگاه‌ انقلاب اسلامی , امام خمینی , جامعه ,

تسنیم: عملکرد ستاد دیه در حدود سی سال فعالیت، عملکرد قابل دفاعی است که نیت خالص پایه‌گذاران آن را نشان می‌دهد. در آغاز برای ما بگویید که چه شد این ستاد تأسیس شد؟

جولایی:در ابتدا باید عرض کنم؛ آیه کریمه‌ای که خداوند عنایت کرد برای بهره‌برداری در ستاد دیه کشور، آیه ۱۱۲ سوره مبارکه بقره است که در آن می‌فرماید؛ “بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ” خیلی زیباست که می‌فرماید اگر کار را خالص برای من انجام دهید مزدش را خودم می‌دهم و هیچ خوف و حزنی هم نداشته باشید.

سعی من در این بیش از ۳۰ سال سابقه ستاد دیه کشور که به نام ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند ثبت شده است، این بود که این آیه را همیشه سرلوحه ورود در جلسات و کمک گرفتن از خداوند متعال قرار دهم و آن را با حاضران در مراسم گلریزان‌ها قرائت کنم که إن‌شاءلله خداوند به ما و این کار بزرگ که رهایی انسان‌ها از گرفتاری است کمک کند تا امور به خوبی انجام شود.

همچنین آیه دیگری از قرآن کریم (مائده / ۳۲) را همیشه در سرلوحه خود قرار می‌دهیم که در آن فرموده است؛ اگر یک نفر را زنده، احیا و آزاد کنید مانند این است که تمام مردم و انسان‌ها را آزاد کردید.

حالا به این بحث برسیم که ستاد دیه از کجا، چرا و توسط چه کسی ایجاد شد. توفیق برادری با شهید لاجوردی که او را سید بزرگوار و شیر خدا و مرد پولادین می‌دانم از سال ۱۳۴۱ نصیب من شد. آن سال توسط آقای حسین جواهریان که یکی از دوستان عزیز و متدین من بود به جلسه شهید حاج صادق امانی رفتم که در آن مجموعه‌ای از انقلابیون گرد هم آمده بودند. افرادی مانند مرحوم عسگراولادی، شهید عراقی، آقای بادامچیان و شهید لاجوردی و مرحوم شفیق و چند عزیز دیگر از بازاریان که این توفیق را پیدا کردم تا با خدمت آقای لاجوردی برسم.

ارتباط من با آقای لاجوردی ادامه یافت و در کمیته استقبال از حضرت امام هم خدمتشان بودم. بعد از پیروزی انقلاب هم که کارها تقسیم شد هر یک از انقلابیون مسئولیتی گرفتند و آیت‌الله قدوسی دادستان کل انقلاب اسلامی بودند. در یک مقطعی شهید مظلوم آیت‌الله دکتر بهشتی در حزب جمهوری اسلامی به ما فرمودند خدمت شهید قدوسی برویم. من و شهید لاجوردی و برادر ایشان و آقایان غیوران و پوراستاد که از مبارزین بودیم، خدمت شهید قدوسی رفتیم و آنجا کارها تقسیم شد و هر کدام یک کاری را قبول کردیم. شهید قدوسی مسئولیت معاونت اداری مالی دادستانی کل انقلاب را به من دادند و شهید لاجوردی را به سمت دادستان انقلاب اسلامی تهران منصوب کردند که‌ آقای لاجوردی از من خواستند معاونت اداری مالی دادستانی استان تهران را هم به‌عهده بگیرم.

جولایی: بله، فعالیت ستاد دیه با عنایت به نیروی انسانی محدود و به دور از هر تشکیلات اداری با حداقل امکاناتی که در اختیار داشته، علاوه بر حبس‌زدایی از هزاران زندانی، از ورود صدها هزار هموطن ایرانی به داخل زندان‌ها پیشگیری کرده است که به‌دلیل دوندگی‌های ۱۸ ساله در راستای اصلاح و تصویب و دائمی‌شدن قانون مترقی بیمه اجباری شخص ثالث است. اگر این اقدام عاجل و پیگیری‌های صورت گرفته در کمیسیون‌های مجلس و در ادارات و سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذیربط نبود، امروز بخشی عمده‌ای از ظرفیت فعلی زندان‌ها به بدهکاران مالی یا محکومان به پرداخت دیه‌های ناشی از تصادفات رانندگی اختصاص داشت.

خاطرم هست تا قبل از تصویب این قانون که از مجلس هفتم شروع شد، هر روز حدود ۶۰ نفر راننده وارد زندان‌ها می‌شدند. زمانی هم که این قانون به تصویب مجلس هفتم به‌صورت آزمایشی شروع شد، حداقل ۵۰ هزار راننده در زندان‌ها بودند. به هر حال تصویب این قانون موجب خوشحالی خیلی از دلسوزان از جمله آقای حدادعادل رئیس مجلس هفتم و دیگر نمایندگان آن مجلس شد. جالب اینکه وقتی این قانون به رأی گذاشته شد، با رأی موافق صد در صدی نمایندگان به تصویب رسید.

تسنیم: چه شد که به فکر تصویب این قانون افتادید؟

جولایی: یک بار در زندان زاهدان حضور داشتم. نیمه‌های شب با زندانیان بدهکار دیه مصاحبه می‌کردم تا زندانیان مستحق برای آزادی شناسایی شوند. تعداد زیاد این زندانیان که به‌دلیل حوادث رانندگی در حبس بودند، برایم خیلی گران بود. از همان جلسه نمونه‌گیری از سراسر کشور انجام دادیم و دیدیم رانندگان موتورسیکلت، تراکتور، کامیون، اتوبوس،‌ سواری و تمام وسایل نقلیه که به دلیل تصادف زندانی هستند، بیش از ۵۰ درصد آنان گواهینامه رانندگی ندارند و همچنین بیشتر از ۸۰ درصد آنها بیمه نامه شخص ثالث ندارند. همین آمار سبب شد یک کمیته حقوقی مردمی با حضور میرمحمد صادقی، رحیمی‌اصفهانی و معاون وقت قوه قضائیه در ستاد دیه تشکیل شود. این کمیته قانون بیمه شخص ثالث که نخستین بار در سال ۴۷ تصویب شده بود را بررسی و نکات اصلاحی را استخراج کرد که به مجلس ارائه شد و در نهایت بعد از ۱۸ سال تصویب شد و از تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۹۵ بعد از گذراندن ۵ سال دوره آزمایشی و تداوم آن، به صورت دائمی تصویب شد.

از برکات قانون اجباری شدن بیمه شخص ثالث این بود که امروز دیگر راننده بدهکار دیه در زندان‌ها نداریم و اگر داریم خیلی حداقلی هستند. اما اگر این تصویب قانون نبود با توجه به کثرت تصادفات رانندگی که در نتیجه کثرت صدور گواهینامه‌ها و کثرت تولید خودروهاست، شاید الان شاهد بیش از ۳۰۰ هزار زندانی راننده بودیم.

تسنیم: یعنی آمار زندانیان راننده صفر شده؟

جولایی: تعداد این گروه از زندانیان زیر ۱۰۰ نفر است که کار آزادی آنها در ستاد دیه در حال انجام است تا آنها هم آزاد شوند و نزد خانواده‌های خود بروند.

ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند | ستاد دیه , زندان , سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور , قوه قضائیه , مجلس شورای اسلامی ایران , اتاق بازرگانی ایران , دادگاه‌ انقلاب اسلامی , امام خمینی , جامعه ,

بیشتر بخوانید
جولایی مدیرعاملی ستاد دیه کشور را به “علی شمس” سپرد

کمک ۳۹۰ میلیون تومانی سران قوا به ستاد دیه برای آزادی زندانیان غیرعمد