به گزارش چغادک نیوز: مجموعه پژوهشی سه جلدی میراث ناملموس در سه بخش؛ میراث ناملموس بوشهر، میراث ناملموس ایران، میراث ناملموس جهان، مجموعه‌ای ارزشمند از میراث ناملموس توسط الهه غریب زاده پژوهشگر پرتلاش بوشهری و به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در دست انتشار قرار گرفت.

این بانوی صاحب نام بوشهری که پیش از این، سه اثر در حوزه تاریخ زنان بوشهر، تاریخ لباس بوشهر و تاریخ فوتبال بوشهر را در سطح ملی چاپ و رونمایی نموده‌است، از تازه‌ترین مجموعه فرهنگی‌شان با ما به گفتگو نشست.

اسماعیل سجادی منش مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تعریف جامعی از این مقوله را عنوان کرد: شاخص‌ترین سند حقوقی در حوزه میراث فرهنگی معنوی (ناملموس) به معاهده یا کنوانسیون ۲۰۰۳ شهرت دارد، متنی که سرآغاز به رسمیت شناخته شدن میراث فرهنگی ناملموس در عرصه حقوق بین‌الملل است و حاصل تلاش حقوقدانان و مردم‌شناسان جهت تدوین سندی بین‌المللی برای پاسداری از بخشی از میراث بشری است.

نزدیک به دو سال طول کشید تا کارشناسان چارچوبی حقوقی برای حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس خلق کنند. تاکید این معاهده بر بخشی از میراث بشری بود که زیر عنوان فرهنگ غیرمادی قرار می‌گیرد، مواردی چون آداب و رسوم، دانش و مهارت‌های سنتی، سبک‌های زندگی و حتی شیوه‌های پخت غذا که پیش از آن به نظر اموری معمولی و پیش پا افتاده می‌آمدند؛ اما به اندازه عمر بشریت قدمت دارند و در زندگی انسان‌ها نقش غیرقابل انکار.(ژانت الیزابت بلیک)

سجادی منش ادامه داد: اهمیت و اعتبار میراث فرهنگی معنوی (ناملموس) نه از جهت مظاهر فرهنگی که به علت ثروت و ارزش مهارت‌ها و علومی است که از نسلی به نسل دیگر سپرده می‌شوند؛ لذا، ثبت جهانی آثار ملموس و ناملموس فرهنگی ایران، نقش موثری در صیانت از سرمایه‌های فرهنگی کشور و معرفی تمدن ایران در عرصه‌های بین‌المللی دارد؛ بنابراین، با نهادینه ساختن شناخت ارزش‌های موثر میراث معنوی بر مردم جامعه می‌توان گامی سترگ در جهت حفظ و ثبت این گنجینه عظیم ملی برداشت.

لازم به ذکر است که میراث فرهنگی ناملموس به عنوان سرمایه‌ای فرهنگی که می‌تواند زمینه‌ساز اراده، مقاومت و استدلالات فردی کنشگران حال حاضر جامعه برای گذر از بحران‌های فرهنگی و اجتماعی قرار گیرد.

الهه غریب زاده، مولف مجموعه کتب میراث ناملموس گفت: همزمان (در اوایل دهه ۹۰ در بوشهر)، برای نخستین بار بود که واحد درسی (میراث معنوی) در سیلابس درسی رشته مدیریت امور فرهنگی دانشگاه‌ها قرار گرفت؛ با توجه به نیازسنجی‌هایی که انجام دادم، حوزه میراث ناملموس، حوزه‌ای گسترده‌ای بود که مطالعات و تألیفات بسیاری را می‌طلبید.

بنابراین با توجه به گستردگی بحث میراث معنوی (میراث ناملموس) و ارتباط آن با تاریخ، فرهنگ، هنر، صنایع دستی، میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین به دلیل شرایط تحصیلی دانشجویانم در این رشته با سه طرح میراث ناملموس در حوزه منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی مسیر پژوهشم را ترسیم نمودم.

البته پیش‌نیاز این مطالعات، و جهت پیشبرد امور، انتشار کتابی جامع در حوزه تاریخ، فرهنگ، هنر و زبان‌های باستانی با عنوان “میراث جلوه‌ای از تاریخ” (مطالب به هم پیوسته اساطیر، تاریخ، زبان‌های باستانی، آثار و مفاهیم میراث فرهنگی و معنوی و گردشگری ثبت شده در یونسکو و موزه) اقدام نمودم که در طی این مسیر، بسیار اثربخش گردید و فرصتی دست داد تا نیل به نیاز مخاطب امروزی، در حوزه مکتوب و دیجیتال محتواهای متنوع را به انجام رسانده و از طریق شبکه‌سازی‌های مجازی در اختیار عموم قرار دهم.

ماحصل این تلاش‌ها و مطالعه آثار ارزشمند مکتوب و تجربیات حاصل از تدریس چند ساله درس میراث معنوی (ناملموس)، میراث فرهنگی، گردشگری در دانشگاه و تحقیقات میدانی؛ کتاب “میراث جلوه‌ای از تاریخ” در سال ۹۲ و کتاب “میراث معنوی ایران” با معرفی بیش از دو هزار اثر معنوی ایران در سال ۹۵، میراث ناملموس جهان و میراث ناملموس بوشهر در ماه‌های گذشته است.

الهه غریب زاده، اولین مدرس حوزه میراث ناملموس بوشهر در رشته مدیریت امور فرهنگی دانشگاه بیان کرد: ایران پهناور ما مهد فرهنگ و سنت‌هاست، در اوایل سال ۹۲ – ۹۱ جامعه فرهنگی ایران با فقر منابع و مراجع کامل در این حوزه مواجه بود و من در کلاس‌هایم با مشکل جدی اعلان منابع مطالعاتی روبرو بودم؛ لذا در آن برهه از زمان برآن شدم که مجموعه‌ای کامل در این حوزه تدوین نمایم؛ هم در حوزه مکتوب و هم در حوزه منابع تصویری چرا که معتقدم زبان تصویر تاثیرگذارترین نوع تدریس به ویژه در حوزه فرهنگ و تاکیداً در حوزه بین‌المللی است.

الهه غریب زاده که به پاس مقالات عدیده‌اش در کنفرانس‌ها و سمینارها در سال ۹۶ موفق به اخذ گواهینامه بین‌المللی IQS حوزه میراث ناملموس شد، ادامه داد: امیدوارم این مجموعه بتواند برای عزیزانی که دلبسته فرهنگ و آداب و رسوم ایران‌زمین هستند، مورد استفاده قرار گیرد.

در نهایت از اسماعیل سجادی منش مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که طی حکمی در سال ۱۴۰۲ موجب انگیزه بیشتر من برای جمع‌آوری و بروزرسانی مطالعاتم در حوزه میراث ناملموس به‌ویژه بخش استانی شدند، قدردانی می‌نمایم، همچنین از دکتر افسر افشارنادری از خبرگان فرهنگی ایران که در تمام این سال‌ها من را همراه و همگام نمودند و مقدمه بخش ملی و بین‌المللی آثار مذکور را متقبل شدند، نهایت سپاسگزاری را اعلام می‌نمایم.