به گزارش چغادک نیوز، میزگرد «موج وارونه» با موضوع «نقش رسانه ها در انتخاب اصلح»  با مشارکت خبرگزاری فارس و رادیو گفت و گو برگزار شد. در این گفت وگو «محمد خدادی» معاون امور مطبوعاتی وزارت ارشاد اسلامی و علی مرادخانی کارشناس در این نشست حضور داشتند که متن آن در ادامه می آید:

**رسانه ها با تعریفی که امروز دارند. شبکه های اجتماعی و پلتفرم ها روزنامه و خبرگزاری ها بخش مهمی از رسانه هستند. به نظرتان چقدر می توانند تاثیر گذار باشند؟رسانه ها در قرن جدید قطعا خیلی اثرگذارتر از چیزهای دیگر هستند اما کارکردها تغییر کرده است. یعنی اگر در چند سال گذشته رسانه هایمان شیوه سنتی داشتند و به شکل سنتی پیش می رفتند در حال حاضر مقداری این کارکردها تغییر کرده است. رسانه در دسترس بیشتری قرار گرفته و هر آدمی خودش می تاند یک رسانه باشد و شکل های دسترسی به اطلاعات هم تغییر کرده است. اینها نکته های خیلی مهمی است که می توانیم نمونه هایش را هم در انتخابات اخیر آمریکا ببینیم. درباره توضیح این مسئله می توان گفت نقش رسانه هایی مثل توئیتر را نمی توانیم نادیده بگیریم که هر فردی با دسترسی به یک اکانت می تواند یک رسانه در اختیار داشته باشد و حالا اظهار نظر و جریان سازی می کند. تا جایی که توئیت های ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا آنقدر خطرساز می شود که توئیتر به عنوان دارنده این پلتفرم ترامپ را تهدید کرده و توئیت هایش را پاک می کند و کار به جایی می رسد که حسابش برای همیشه تعلیق می شود و این نشان می دهد کارکرد رسانه ها با شکل و شمایل جدید مقداری قواعد بازی را تغییر داده است.

یا اینکه بتوان گفت یک طورهایی در عصر سلطنت پلتفرم ها هستیم. اینکه توئیتر دسترسی ترامپ را برای همیشه بست و او را برای همیشه از داشتن حساب کاربری در توئیتر ممنوع کرد و این اتفاق عجیبی بود که پیش از این ندیده بودیم و از طرفی هم قدرت نرم افزارها و شبکه های اجتماعی و پلتفرم های تازه را دارد نشان می دهد. حالا می خواهم از این مدخل ورود کنم و از آقای دکتر خدادی بپرسم که نقش نو رسانه ها را در این روزهای هندسه رسانه ای کشور خودمان.

خدادی: جریان اطلاعات تفاوتی که پیدا کرده این است که در گذشته انحصار داشتیم یا در اختیار قدرتمندان بود یا ثروت مندان اما امروز هر فردی که تلفن همراه دارد قابلیت تولید پردازش و انتشار اطلاعات دارد و به همین میزان این ظرفیت باعث شده همه افرادی که نظر دارند امکان ابراز نظر را هم داشته باشند و این فرصت ابراز نظر نقش آنها را متفاوت کرده است.

لذا در این دگردیسی که در دنیا اتفاق افتاده است اولا شما با تنوع نظرها روبرو هستید و ثانیا با انبار شدن این نظرات روبرو هستید و ثالثا قدرتی که این نظرها در ایجاد مطالبه ایجاد کرده است. پس قدرت انتخاب بالا رفته و تصمیمات به راحتی قبل نیست. در گذشته شاید به اسم رای می دادند امروز آن اسم تنها کافی نیست و محتوا هم تعیین کننده است چون امروز قدرت اصلی قدرت محتوا است و قدرت اسم ها دیگر نیست.

** به تنوع نظرات و ایجاد مطالبه اشاره کردید فکر می کنید این نظرات و مطالبه ها در نتیجه انتخابات تاثیر می گذارد؟

خدادی: حتما همین طور است. آقای ترامپ همان آقای بوش است و آن موقع شبکه های اجتماعی نبود و امروز هست. لذا حلقه های پنهان آدم ها پیدا می شود. در گذشته شما اطلاعاتی از یک رئیس جمهور و از گذشته و سوابق و نظراتش نمی توانستید بدست آورید مگر اینکه خودش بخواهد یا یک ظرفیت قدرت مندی یا ظرفیتی که دارای امکانات فوق العاده ای بود این را نشر بدهد.

تازه چقدر می توانست نشر دهد؟ اگر از شبکه تلویزیونی می خواست پخش کند باید از آن شبکه اجازه می گرفت. چه کسی می توانست شبکه تلویزیونی در دنیا داشته باشد؟ قاعدتا باید قدرتی پشت سرش می بود و فلذا مردم عادی در این وسط منفعل بودند و نقش و سهمی نداشتند چه در تولید اطلاعات و چه در نشر. گیرنده ای هم نداشتند. الان نه تنها فرستنده هستند گیرنده هم هستند و این قابلیت فرستنده و گیرنده سرعتش چند برابر شده است؟

همیشه این را می گویم من خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی بودم در سال ۶۸ در دهلی نو با تلکس به تهران خبر می فرستادم. چهار ساعت با ماهی پنج هزار دلار هزینه طول می کشید که یک صفحه خبر به تهران بفرستید. آنهم فقط متن، نه عکس و تصویر و صدا. اگر می خواستید تصویر بفرستید برای پنج دقیقه تصویر باید دو هزار دلار هزینه می کردید از یک محل مشخص آنهم باید ماهواره را رزرو می کردید.

طبیعتا امروز شما با یک گوشی تجمعی دیوایس دارید. من سفری رفتم بر حسب اتفاق به توکیو پکن و موسکو. خیلی برایم جالب بود آن زمان فیلمی از آقای ترامپ پخش شده بود که می رود در کشتی کج و موی یکی را با ماشین می زند و از هر کدام از راننده های این سه شهر پرسیدم گفتند که این فیلم را دیده اند آنهم در سه نقطه دنیا. لذا نگاه شما به یک موضوع باید نگاه متفاوتی باشد و مختصات گذشته قابل استفاده برای الان نیست و باید در محاسبات امروز ما هم تغییر کند.

** نمی شود این رسانه ها و رسانه های نوین و ابزارهای جدید نادیده گرفته شود. برخی ها قائلند به اینکه تهدیدهای این فضاها خیلی زیاد است و برخی هم قائلند به اینکه فرصت هایش به تهدیدهایش می چربد. می خواهم نظر شما را در این باره بدانم.

خدادی: تهدید و فرصت دو واژه ای است که شامل هر موضوعی می شود. من از شما سوالی می پرسم که اتومبیل فرصت است یا تهدید یا آب؟ شما نمی توانید یک پدیده و فرایند و محصول و تکنولوژی را اینطوری بگویید. انسان هم فرصت است هم تهدید هم آدم به دنیا می آورد و هم آدم می کشد. طبیعتا ار شما تعریفت مشخص باشد و با مختصاتت منطبق باشد و نسبتش یک نسبت منطقی باشد تبدیل به فرصت می شود.

** پس با شبه رسانه های بی نام و نشانی که مشغول پمپاژ دروغ و اخبار کذب هستند باید چه کار کنیم؟

خدادی: ببینید همان تعداد که در دنیا دزد وجود دارد در نقطه ای از عالم هست که دزد و بدی و کار خلاف نباشد؟ به همان نسبت هم شما شبه رسانه دارید. یعنی اساسا شبه رسانه ها مثل بقیه فرایندها هستند. مثل همه آنهایی هستند که اساسا بقایشان برکار خلاف و جعل است. کالای فیک در دنیا هست. چه کار می کنید این کالا فیک نباشد؟ استانداردش می کنید. راه استانداردش چیست؟ تعریفش را مشخص می کنید و نحوه داروی جعلی با داروی اصلی و تاریخ گذشته چیست؟ از جایی بخرید که استانداردش را تائید می کند. یعنی از داروخانه تهیه کنید.

طبیعی است کسی که از یک فضای گمنام و از خیابان قرصی را برمی دارد  از بقالی می خرد، ممکن است قرص فاسد باشد. خبر هم باید منبعش معلوم باشد کسی که به محتوای بدون منبع خبر توجه می کند باید آمادگی این را هم داشته باشد که صدمات ناشی از این انتخاب خودش را بپذیرد و وظیفه حاکمیت هست که به مردم آموزش دهد که اساسا هر دارویی را برای هر درمانی مصرف نکند. البته در گذر زمان الان دارو حل شده است چرا؟ چون طول دوره بسیار زیادی را ما با این پدیده روبرو بودیم اما این در مورد اطلاعات که دوران بسیار جدیدی است که جامعه با آن درگیر است، هنوز این موضوع جا نیفتاده است و هنوز مردم در مورد سواد رسانه و اطلاع از نحوه استفاده از رسانه توجیه نشدند. اگر خاطرتان باشد تصادف ها در شروع آمدن اتومبیل چقدر زیاد بود و منجر به کشته شدن آدم ها می شد ؟ به دلیل کیفیت پایین ماشین ها و عدم مهارت راننده و … الان طبیعتا صدماتش کمتر شده است.

** داریم به انتخابات نزدیک می شویم. همیشه بی سامانی فضای هندسه رسانه ای کشور باعث شده حرف و حدیث هایی درباره این موضوع زده شود. برای مثال ما سال ۸۸ بود که موج جدی ای از توئیتر و تاثیرگذار در انتخابات آمد و این شبه رسانه در انتخابات بعدی هم آمد و در تلگرام و اینستاگرام هم ادامه پیدا کرد و الان هم همین ها وجود دارند و هم کلاب هاوس. بی سامانی در حکم رانی فضای مجازی به این معنی که همیشه ما از دیدن اینها غافلگیر می شویم. چطور می توانیم جلوی این ایستاد؟

خدادی: ببینید اولا نیازی به ایستادن نیست.

**نه، بالاخره مدیریت و اینککه غافلگیر نشویم چیزی نیست که عجیب باشد.

خدادی: ریشه مشکل های ما این است که اساسا همچنان به اسم ها بیشتر از محتوا تاکید داریم. همین الان تا الان افرادی که کاندید شدند اسم هایشان کاندید شده نه محتوا. مردم ما به دلیل آنچه که در گذشته بوده به اسم ها تاکید داشتند تصورشان این بوده که این آقا طرفدار این تفکر است و مردم هم به برنامه رای ندادند و عادت نکردند به برنامه. طبیعتا اگر شما به محتوا وارد شوید و چالش محتوا اتفاق بیفتد به این راحتی نمی توانید در محتوا فیک تولید کنید. چرا؟ چون شما می گویید نسخه علاج محیط زیست در ایران چیست؟ نسخه علاج فقر در ایران چیست؟ چرا؟ وقتی شما در مورد برنامه وارد شوید مسیر چالش ها تغییر می کند، ‌سطح گفتمان فرق می کند و نوع آدم هایی که به میدان می آیند فرق می کند و به نوعی شما دارید به هندوانه در بسته رای می دهید. خب این که فایده ای ندارد. بله شما در یک روزی این فضا را داشتید اما امروز این فضا تغییر کرده است و به نوعی کارکرد رسانه باید به آنجایی برسد که تبیین برنامه ها را داشته باشد و تبیین محتوا. محتوا هم فقط بد گفتن نیست. چون ما فکر می کنیم نفی یکی قدرت ما است و اصلا چالش  اصلی ما این است که نفی یک موضوع که ایراد گرفتند بگوییم نسخه شما برای اصلاحش چیست؟ خوب چی هست و ما چه کار کنیم خوب است؟ چون وقتی وارد نفی می شوید می گویید این سیاست خوب نیست و آن سیاست بد است. خب شما جای من بنشین و ببین کاغذ رسانه را چطور می خواهی توزیع کنید؟ اصلا با همین شبه رسانه ها شما بگو برنامه ات برای مقابله با شبه رسانه ها چیست؟ با جعل کذب سواستفاده شما نسخه و راهت چیست؟

** بعضی ها کلا می خواهند ببندند و بعضی ها کلا می خواهند باز بگذارند.

خدادی: نه اصلا دیگه دنیا از این حرف ها عبور کرده و این چیزها معنی ندارد. دنیای امروز متفاوت از گذشته نیست بلکه یک روز دیگر است. اساسا شما امروز در این دنیا آنچه می بینید تولید محتوا است. بیشترین کسی که در طول بیست سال گذشته به او حمله شده خدا رحمت کند حاج قاسم سلیمانی بوده است. تندترین حمله ها تندترین تهمت ها و کمترین کسی که حضور رسانه ای داشته حاج قاسم بوده و بیشترین حمایتی که مردم ایران به صورت یکپارچه در همه جناح ها داشتند حاج قاسم سلیمانی بوده است و قدرت او در محتوایش بود.

**  توضیح می دهید.

خدادی: در گفتمانی که تولید می کرد.

** خب حاج قاسم که حضور رسانه ای شان خیلی کم بود.

خدادی: باشد آنی که می آمد بیرون قدرت محتوایش قدرتی بود که تاثیرگذار بود و آنچه که از ایشان می آمد. چون محتوایش منطبق بر عملش بود و یعنی ما به جای اینکه از اسم به محتوا برسیم از محتوا به اسم رسیدیم و داعش جمع شد و معلوم بود فرمانده اش چه کسی است. نکته این است. یعنی می خواهم بگویم آنجا که شما به قدرت گفتمان برسی و گفتمان ات منطبق بر واقعیت باشد نه بر بستر شعار. در بستر عمل باشد. در بستر عمل حقانیت خودش را اثبات می کند ولو اینکه مورد حمله شبه رسانه قرار بگیرد. حجم تعداد اعلام یک موضوع که قدرت یک موضوع نیست. اینکه شما هر روز سخنرانی کنی هر روز اظهار نظرو  گفت و گو کنی و نظریه دهی. اگر شما کم بگی و کم ات منطبق بر واقعیت باشد و این واقعیت ملموس باشد آنجا به اثر می رسی.

** با توجه به شرایطی که وجود دارد و شبه رسانه هایی که حالا هم در داخل و خارج کشور فعالیت دارند و فضای افکار عمومی را در دست خودشان گرفتند. شما فکر می کنید رسانه ها و مطبوعات رسمی هنوز می توانند به انتخابات ما کمک کنند و به مسیری که طی می کند؟

خدادی: اساسا امروز محل نشر دیگر قدرت نشر نیست و محتوای نشر قدرت نشر است. اگر مطلب به درد بخوری باشد چه در رسانه های رسمی و چه در رسانه های غیر رسمی چه با شناسنامه و چه بی شناسنامه برود اثر خودش را خواهد داشت. اگر این محتوا فاقد ارزش خبری و ارزش اطلاعاتی باشد در هر جا که باشد به ضد خودش تبدیل می شود. نمونه ای زیادی هم در جامعه داریم. در اسفند ۹۸ چه حجمی از شایعه و اظهار نظر و پدیده های عجیب و غریبی که توسط افراد متفاوت یا حتی متخصصینی که آمدند اما به زودی این ماجرا حذف شد. چه کسانی توانستند جواب دهند؟ آنجایی که اطلاعات بود. یعنی امروز تلاقی اصلی دنیا به قدرت محتوا است و مخاطب انتخاب کننده است ولو اینکه در کوتاه مدت فریب بخورد. لذا در جریان انتخابات آنچه که امروز تفاوت دارد با دیروز این است که امروز دیگر گفت و گو بر اساس اسم نیست، بر اساس محتوا است.

** یعنی این دوره متفاوت است از ادوار قبل به این دلیل که فرمودید؟

خدادی: بله. برای اینکه شما ظرفیت های بسترهای تولید محتوا و نشر اطلاعات را قیاس کنید با آخرین دوره که ۹۶ باشد.

** آخه در فرمایشات قبلی تان فرمودید مردم هنوز دنبال اسم هستند نه محتوا.

خدادی: نگفتم دنبال اسم هستند گفتم این تفاوتی است که اتفاق افتاده است. اولا که من نمی توانم معلوم کنم. سوالی می پرسم حجم اطلاعاتی که مردم در شبانه روز می خوانند به نسبت پنج سال پیش بیشتر شده است یا نه؟

** ده برابر شده است.

خدادی: بسترهایی که امروز از نظر سرعت، ظرفیت و تنوع بسترها وجود دارد، بیشتر شده یا کمتر شده؟

** بیشتر شده.

خدادی: کنش گری مردم در موضوعات و بیان و اظهار نظر بیشتر شده یا کمتر؟

**بیشتر. البته برخی ها می گویند عمق مردم هم به همین نسبت کمتر شده است.

خدادی: آن یک بحث دیگر است. اما حرفم اینجا است که قدرت انتخاب مردم در سه لایه افزایش پیدا کرده است. در لایه محتوا،‌ محتوا به صورت عام، در تخصص موضوعات چون موضوع ها تخصصی شده است. یعنی وقتی شما امروز درباره موضوعی صحبت می کنید قدرت اینکه شما سریع ببینید که این چیست؟ و … این دسترسی را بیشتر کرده است. حالا با ظرفیت هوش مصنوعی و پلتفرم های عجیب و غریبی که آمده انواع و اقسام. نکته سوم تنوع موضوعات است. در گذشته دغدغه مردم حول و حوش دو سه موضوع می گشت اما امروز در مورد چند موضوع می گردد.

** شاید بخشی از این به آگاهی بیشتری که اتفاق افتاده است مربوط می شود.

خدادی: بله ما واقعیت هایی در جامعه داریم که مثل سِیلی می ماند که همه را با خودش می برد. آقای معاون وزیر ارشاد یا می تواند در برابر این خودش را به روز کند یا نه حذف می شود. یک روزی در خبرگزاری جمهوری اسلامی پُستی به نام آشپز داشتیم و غذای خبرگزاری را در همان جا می پختند و پُست دیگری به نام راننده داشتیم و تمام دستگاه ها تعمیرگاه داشتند و روغن ماشین را خودشان انجام می دادند و حتی کارواش داشتند. آیا چنین چیزی الان معنا دارد؟

** نه.

خدادی: اصلا معنا دارد؟ اینها کلا حذف شدند و رفتند. شما امروز به جایی رسیدید که اتاق خبر به معنای اتاق خبر شاید خیلی نیازی نداشته باشید. شما الان ضبط خبرنگاری با خودتان جایی می برید؟

** دورکاری نشان داد خیلی چیزهای متفاوت تری هم داریم.

خدادی: نه این به خاطر اینکه ما با دنیای دیگری مواجهیم و باید مختصات دنیای جدید را بپذیریم چون انتخابی برای ما نیست که می خواهیم یا نمی خواهیم.

** شما گفتید مردم محتوا را گزینش می کنند. تصور بفرمائید من امروز یک کلیپ یک دقیقه ای درست می کنم علیه شخص شما و شما را به انوع و اقسام  فسادهای اقتصادی متهم می کنم بدون ذره ای سند و مدرک و این کلیپ را در شبکه های اجتماعی نشر می دهم و چون حالت افشاگرانه دارد و مگو است در بین مردم دیده می شود. حالا آبروی شما بی دلیل می رود. برگردیم به انتخابات. یک جایی می رسیم که توئیتر تصمیم می گیرد ترامپ را محدود کند. در این گزینش شما هیچ نقشی از دولت نمی بینید؟

خدادی: چرا. اولا که این خودش یک آسیب است.

** بله آسیب است. حاکمیت در هر جای دنیا نباید کاری بکند؟

خدادی: قطعا باید کاری بکند. مگر شما می توانید خودرویی را وارد کنید و مقررات راهنمایی رانندگی نگذارید و به ماشین پلاک ندهید.

**ولی در فضای مجازی دارند این کار را می کنند.

خدادی: ماشین نزدیک به یک قرن است که دارد می آید و می رود. یادتان است یک زمانی تصادف که می شد مردم از ماشین پیاده می شدند و همدیگر را می زدند چون آن زمان بیمه شخص ثالث نه فرهنگش بود نه بسترش. یعنی تصادف مواجه بود با برخورد فیزیکی و الان دیگر این چیزها را نمی بینید. چرا؟ چون هم تصادف در خیابان کم شده و کسی کسی را زیر نمی گیرد و در خیابان چقدر آدم ها زیر ماشین می رفتند و کشته می شدند چون ترمز خوب نبود. حالا اگر تصادف می کرد مقررات جواب نمی داد و تازه اگر هم جواب می داد همه نداشتند. الان به مرور زمان این اتفاق به گونه ای رقم خورده است که هم امنیت ماشین بالا رفته و هم مقررات کامل شده و هم زیرساخت ها کامل شده و هم سواد رانندگی افزایش پیدا کرده تا تصادف ها کاهش پیدا کند. ما با دنیای جدیدی روبرو هستیم که هر روز یک تغییری در آن هست. ماشین های بی ترمزی در اختیار افرادی قرار گرفته است که خیلی ها ترمز و پدال و گاز را هم نمی دانند و فقط گاز دادن را بلدند. در این دنیا طبیعتا نه مقررات ما کامل است و نه زیرساخت های ما کامل است نه ابزارمان کامل است و نه سواد و فرهنگش وجود دارد. اولا که مقررات حداقلی روز به روز گذاشته می شود و همین الان شما مواجهید با دادسرای رسانه دادسرای جرایم یارانه ای و افراد می توانند بروند شکاست کنند و اعاده حیثیت کنند.

** آن که آن سر بردار است.

خدادی: ما همین را هم در گذشته نداشتیم و تازه دارد مقررات می شود. پلتفرم ها باید پاسخ گو باشند و قبلا وجود نداشته و الان روز به روز دارد این مقررات آماده می شود و نوشته می شود و محدودیت گذاشته می شود. نکته سوم مردم نسبت به مسائل و موضوعات سواد نداشتند و طرف فقط موبایل را می گرفت و هر کاری می خواست می کرد.

** الان فکر می کنید بحث سوادی که به آن اشاره کردید اتفاق افتاده است؟

خدادی: نه نه ابدا. ما با یک انقلاب اطلاعات و تکنولوژی روبرو بودیم. من سال ۷۲ از هند برگشتم و با تلکس خبر می فرستادم. شما ببینید در طول این نزدیک به سی سال چه اتفاقی افتاده است؟ یادم است چهار سال رفتم هند و آمدم فکس آمده بود. آنهم فکسی بود که اصلا استفاده نمی شد چون تلفن ها قابلیت استفاده از فکس را نداشتند.

**فیلم هایی که در دهه ۵۰ قرن ۱۹ ساخته می شد درباره سال ۲۰۰۰ میلادی و داشتند ۵۰ سال بعد را پیش بینی می کردند. الان که نگاه می کنید از تصورتان قدیم هم جلوتر است.

خدادی: من دارم می گویم که در سال ۷۲ هنوز تلکس بود و به زبان فارسی نمی توانستیم بنویسیم و باید انگلیسی می نوشتیم. بعد پانچ بود و نوار گرفته می شد. شما تصویر کنید در چهار سال فکس آمده بود. من از شما سوال می کنم در سه ماه گذشته کلاب هاوس آمده.

** چقدر هم تاثیر گذاشته است.

خدادی: نه طبیعی است. تازه این در ایران است. تحولات تکنولوژی بومی شده است. شما در ایران می بینید یکسری نرم افزار است و در افغانستان می بینید فیسبوک استفاده می کنند و در شبه قاره واتس آپ و در چین وی چت و … می خواهم بگویم شما در دنیای متفاوتی انتظار نداشته باشیم که حالا به سرعتی که این تکنولوژی رفت سوادش هم بیاید. حالا جالب است جامعه ای که کار خبری می کردند در آن ایام چند نفر بودند؟

**خیلی کم بودند.

خدادی: چند رسانه ما در ایران کلا داشتیم؟

** اصلا خیلی از این رسانه ها نبودند.

خدادی: نه اصلا سوال می کنم چند درصد جمعیت با اطلاعات و اخبار در تولیدش سر و کار داشتند؟ می توانید بگویید یک درصد. کمتر از یک درصد. امروز با اطلاعات و اخبار چند درصد سر و کار دارند؟ نود درصد.

**اصلا خبرگزاری فارس قسمتی دارد که می گوید مردم شما اگر حرفی دارید به ما بزنید یعنی انقدر فرق کرده است.

خدادی: من اغلب رسانه های دنیا را در دوره های مختلف دیدم. بزرگترین بنگاه خبری دنیا چه کار می کند؟ جمع آوری پردازش و انتشار. یک خانم خانه دار وقتی همه کارهای خانه را انجام می دهد و وقتی دارد استراحت می کند یکسری اطلاعات جمع کرده و کم و زیاد می کند و برای یک نفر دیگر می فرستد. کجایش فرقی نمی کند.

** سطحش فرق می کند.

خدادی: نه خب اگر محتوا داشته باشد منفجر می کند.

** کار پلتفرم ها است دیگر.

خدادی: نه نه. قدرت انتشار اطلاعات به محتوای اطلاعات است نه به محل نشر. این نیست که اگر شما یک محتوایی را از شبکه یک پخش کردید همه می بینند و اگر شما محتوای خوب داشتید و از شبکه یک پخش نکردید کسی نمی بیند.اصلا همچین چیزی نیست.

** خیلی وقت ها فیلم های بی کیفیتی که توسط شهروندان عادی اتفاقی گرفته شده تکان دهنده می شود و اتفاقات بزرگی را در جهان رقم می زند.

خدادی: نکته ای که وجود دارد این است که بدانیم اولا آداب هر چیزی باعث بهای آن موضوع می شود. چرا حالا آداب این دچار مخاطره ما می شود؟ اولین مشکلش سرعتش است و تا وقتی تو می ری یاد بگیری این چی هست و باید چه کار کنی. شروع هر پدیده ای با موجی از تناقض مواجه است. شما در شروع کرونا چی بخوریم چی بپوشیم کجا بریم و … همه تناقش داشت. کم کم آدابش مشخص شد  و هنوز هم در جاهایی مواجهیم. ما انتظار نداشته باشیم حالا که شبکه های اجتماعی آمد ظرف کمتر از شش ماه سواد رسانه ای بیاید و پنج ماه بعد مقرراتش بیاید و هفت ماه بعد همه بنشینند در قاعده و دزد و خطاکار و سواستفاده کن مشخص شود. در شروع کرونا طرف داشت داروی الکی را به نام داروی کرونا جعل می کرد و بازداشت هم شد.

** آقای خدادی اتفاقا نکته دقیقی فرمودید. ما مفهوم انتزاعی داریم به نام سواد رسانه. حالا به قول شما یک حد زیادی از آن مانده و تکمیل می شود. یک ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری مان است. در این عصر سرگردانی میان پلتفرم ها و خبرهای جعلی و واقعی، مردم چه کار کنند که بتوانند خبر درست را تشخیص دهند؟

خدادی: مهم ترین عنصر در یک اطلاعات،‌ منبع اطلاعات است. شما هر آب و هر غذایی را می خورید؟ هر قرصی را از روی زمین و یا از هر مغازه ای می خرید؟ قطعا به دنبال این هستید که مطمئن شوید این محل مرجع اطلاعات هست. ما سه کار باید بکنیم یکی اینکه رسانه هایمان شناسنامه دار شوند، شناسنامه نه به معنای اجازه به معنای پلاک ماشین که معلوم شود این حرف را چه کسی می زند. که مسئولیت گفت و گو و اظهارات متوجه فرد شود و پاسخگویی ایجاد کند. نکته دوم ما برسیم به چهارچوب و قواعدی که امکان استفاده از آن را فراهم کند. نکته سوم که از این دو مهم تر است اینکه اساسا سعی کنیم چه به عنوان فرستنده گوینده شنونده قواعد بازی را رعایت کنیم. نمی شود که شما در زمین فوتبال بازی کنید به عنوان بازیکن یا مربی یا تماشاچی و قواعد این را در نظر نگیری که یک زمینی است و یازده نفر این سمت و یازده نفر آن سمت هستند و یک دروازه این سمت و یکی آن سمت و یک توپ هم هست. شما تماشاگر فوتبالی و سنگ بیندازی وسط زمین. دوست دارند دیگر. بازیکنی می گوید می خواهم توی دروازه خودم گل بزنم. نمی شود! باید قوانینی را بپذیرید اگر می خواهید فوتبال بازی کنید و فوتبال ببینید.

اگر می خواهی در یک جامعه تضارب آرا داشته باشید و در مقطع ریاست جمهوری به نتیجه برسی،‌توصیه ایران برایت مهم است و اساسا می خواهی اصلح انتخاب کنی که اگر نکنی خودت ضرر می کنی. اولا باید این را متوجه شوید که شما برای آینده خودت سهم داری و نیایی دچار خطا شوی و فکر نکنی نیامدنت در انتخابات به معنای حل مشکل است. نیامدن در انتخابات هر جوری که نگاه کنی ضرر است.

** الان یکسری رسانه های خارجی نشین دارند تلاش می کنند سطح مشارکت در انتخابات را به پایین ترین حد برسانند.

خدادی: شما باید ببینید پول این رسانه را برای چه می دهند؟ و شما نباید انتظار داشته باشید که یک کشوری پول بدهد و در کشور دیگری به زبان شما برای شما رسانه درست کنند و به نفع شما کار کند؟ برای چی باید این کار را بکنند؟

** اصلا معلوم است که طرف دارد پول خرج می کند که تاثیر خودش را بگذارد.

خدادی: اصلا من می پرسم هزینه ای که یک تلویزیون دارد در یک ماه چقدر است و چرا این هزینه را انجام می دهد و دلش برای چه کسی می سوزد؟

** یک بخشی اش برمی گردد به سو استفاده از عدم سواد رسانه ای که در کشور ما هست و می دانند بخشی از جامعه به حد اسانداردی که شما به آن اشاره کردید نرسیدند.

خدادی: طبیعی است ما نمی توانیم بگوییم آنها مطلب پخش نکنند و پول نگذارند. ما باید رفتارمان طوری باشد که مردم به ما اعتماد کنند و به من مسئول اعتماد کنند و تلاشم را بکنم که مردم به من اعتماد کنند. نمونه هم داشتیم و حاج قاسم سلیمانی نظامی و پاسدار بوده است و روزی که به شهادت رسید مردم به تقاضای کسی مردم نیامدند تشییع. مردم به خاطر عملکردش آمدند. پس نمی شود عمل ثواب کنی و مردم خطا تصور کنند.

** حتی اگر همه رسانه های خارجی بسیج شوند تا این ماجرا را وارونه جلوه دهند.

خدادی: بالاترین حجم خبر منفی حاج قاسم سلیمانی و کمترین حضور تبلیغی حاج قاسم سلیمانی بود.

** اما بیشترین حضور مردمی برای او هم باز حاج قاسم بود.

خدادی: این مدلی است که ما می توانیم به عنوان یک مدل رسانه ای در نظر بگیریم که من یک کاری کنم که مردم به من اعتماد کنند. تو وقتی می شوی کاندید ریاست جمهوری انتظار نداشته باش به اسمت رای بدهم و برو حرفی بزن و محتوایی تولید کن که واقع بینانه باشد و شعار هم ندهد. به اضافه اینکه سیزدهمین دوره انتخابات است و مردم ما دوازده بار امتحان پس دادند. مردم قدرت انتخاب دارند و تو باید بروی در انتخاب مردم قرار بگیری و مردم هم به بهانه و به سخنرانی و صرف حرف زدن نگاه نمی کنند و بقای حکومت در دنیا به ایجاد اعتماد است و به راستی آزمایی عملکرد و موفقیت تصمیماتش است و به کمتر خطا کردنش است و به خروجی و اثر اقداماتش در زندگی مردم است. شما نمی توانید بگویید من یک خانواده ای را می خواهم حفظ کنم و مرد این خانواده عُرضه پول درآوردن ندارد و مدام ادعا می کند و این نشد حرف.

** آقای دکتر خیلی صاف و پوست کنده الان مردم چطور می توانند به برنامه هایی که آقایان نامزدهای ریاست جمهوری درباره اش حرف بزنند؟

خدادی: آقایان نامزدها ببینید برنامه ای ارائه خواهند کرد یا نه؟ اتفاقا بگویم جامعه در دنیا نه فقط در ایران روز به روز چشم ها بازتر می شود و ذهن ها هوشیارتر می شود.

** شما گفتید نگاه مردم به محتوا است. با این تفاسیر من اینطوری نتیجه می گیرم از حرف شما که نامزدهایی که برنامه ندارند.

خدادی: من از شما سوالی می پرسم معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد یک اسم است دیگر؟ درست است؟ با اسم خالی باز هم می تواند معاون بماند؟ یا در این شرایط پیچیده اجتماعی امروز باید نقش داشته باشد. ارز شما ندارید. کاغذ مطبوعات امروز تمام شده و شما اینجا چه کاره ای؟

**باید یک کاری بکنید.

خدادی: تمام شد. یعنی دنیا منابعش کاهش پیدا می کند و تقاضا در دنیا افزایش پیدا می کند. پیچیدگی معادلات امنیتی سیاسی هم بیشتر می شود. چه کسی می تواند قدرت داشته باشد؟ آن فردی که بر محتوا و محتوایی که راستی آزمایی شده باشد و مردمش هم به او اعتماد کنند به عنوان افرادی که موفق شدند منافع مردم را بدست آورند.

**خوب کار کند راستش را بگوید.

خدادی: نه اصلا خوب کار کند نه اینکه بگوید خود به خود راستی آزمایی می شود.

**آخه برخی ها دروغ می گویند.

خدادی: نه نه می دانم. چشم باز می شود. شما در کوتاه مدت می توانید دروغ بگویید و کلاه سر مردم بگذارید اما سرعت تشخیص بالا رفته و جامعه شما جامعه بیدار و هوشیارتر شده و انتخاب هایش نسبت به گذشته تشدید شده است. شما ببینید الان یک واکسن می زنند در جامعه و به جای کارگر به یک مدیر واکسن زدند و ظرف چند روز این جامعه نسبت به آن واکنش نشان داد و این واکنش منجر به چه تصمیمی شد؟

** تازه طرف ادعایی کرد که مردم آن را نپذیرفتند.

خدادی: حالا سوالم این است که در ۱۵ و ۲۰ سال پیش اصلا چنین موضوعی به گوش کسی می رسید؟ شما این نمونه را به کل جامعه تامیم دهید.

** الان اتفاقی هم افتاده این است که خیلی از افرادی که برای انتخابات اعلام حضور می کنند وعده هایی می دهند و وقتی مسند را بدست می آورند یا وعده ها را فراموش می کنند یا اصلا خلافش عمل می کنند. یکی از عوامل دلسردی مردم که شاید برخی اوقات به رسانه هایی که هیچ دلسوزی برای ما ندارند توجه می کنند همین است.

خدادی: البته این بخشی است که برای ما نیست و در همه دنیا وجود دارد و موقع انتخاب شدن وعده می دهند و وقتی انتخاب می شود یک بخشی اش را عمل می کند.

** گفتم برخی ها دروغ می گویند.

خدادی: کارنامه الان تشخیصش راحت تر از قبل است. کارنامه عملکرد من نشان می دهد که راستی آزمایی من چند چند است. در گذشته این تشخیص ضریبش کمتر بود.

** یعنی شفافیت وجود نداشت.

خدادی: یعنی زاویه های متعددی دارد. سرعت دسترسی، حجم دسترسی، نوع انتخاب، هر کدام از اینها را ببینید موثر است. لذا خیلی راحت وقتی یک اسمی کاندید می شود کارنامه اش جلوی چشم مردم می آید و به نظرم شرایط انتخاب در امروز متفاوت است با دیروز حتی با ۹۶. امیدواریم کاندیداهای ریاست جمهوری برنامه های شعاری را کنار بگذارند و منطبق با واقعیت و نه در نفی دیگران بلکه برای اثبات خودشان حرف بزنند.

** کاش این بار به خاطر نه به فلانی به بهمانی رای ندهیم.

خدادی: نه فقط نه به فلانی بحث من چیز دیگری است و ما نگوییم او بد است و من خوبش می کنم. بگوییم خوب چی هست؟ یعنی ما نیاییم شروع کنیم و یک دور خیلی راحت و تبلیغاتی بگوییم اقتصاد و مسکن وضعش خراب است و من بیایم درست می شود. نه. آنی که می گوید خراب است خوبش چی هست؟ واقع بینانه و منطبق بر واقعیت. ما با آمریکایی ها وارد یک جنگ شدیم به عنوان یک جنگ اقتصادی و پذیرفتیم که آنها فشار حداکثری بیاورند و ما مقاومت حداکثری بکنیم و در این میدان به خودکفایی برسیم. در این خودکفایی در بازارت طبیعی است که تنوع جنس زیاد است.

انتهای پیام/